Merk je dat je in vergaderingen of op verjaardagen stil blijft, ook al heb je iets waardevols te zeggen? Dat je steeds de wensen van anderen vooropstelt, zelfs als het je uitput? Voor velen sluipt het zichzelf wegcijferen er ongemerkt in, vaak uit de behoefte om de ander te helpen of om de lieve vrede te bewaren. Maar op de lange termijn kan dit je welzijn en zelfvertrouwen flink aantasten. Zo verander je deze gewoonte!

Dit artikel duikt in de filosofie achter zelfwegcijferen, met inzichten uit systeemwerk en praktische tips uit NLP. En belangrijker nog, je leert hoe je deze gewoonte kunt doorbreken en opnieuw in verbinding komt met jezelf.

Waarom cijferen we onszelf weg?

Het patroon van jezelf wegcijferen heeft vaak diepe wortels. In elk systeem en dus in elke samenleving is er een spanningsveld tussen het individu en de gemeenschap. Het is menselijk om erbij te willen horen en relaties te behouden, en soms betekent dat concessies doen aan onze eigen behoeften en verlangens. Maar wanneer dat concessie doen een patroon wordt, verliezen we een deel van onze identiteit en eigenwaarde.

Je eigen mening vergeten

Stel je voor dat je je elke keer aanpast aan de wensen van je familie, omdat je geen conflict wilt veroorzaken. Op een gegeven moment zul je je zó aanpassen dat je nauwelijks nog weet wat jouw eigen mening is. Je verliest de verbinding met jezelf en gaat steeds meer leven voor anderen, vaak zonder dat zij zich daar bewust van zijn.

Ben jij de zorgdrager?

Systeemwerk geeft nog een ander perspectief: binnen families en teams is er vaak sprake van een impliciet evenwicht waarin ieder lid onbewust een rol speelt. Wanneer iemand geneigd is zichzelf weg te cijferen, neemt hij of zij vaak de rol van ‘zorgdrager’ op zich, waardoor andere leden ruimte krijgen om meer te nemen. Het lijkt een harmonieuze oplossing, maar verstoort op de lange termijn het evenwicht, zowel in de groep als in jezelf.

Wat gebeurt er intern als je jezelf wegcijfert?

Wanneer je herhaaldelijk voor de behoeften van anderen kiest, geef je je brein het signaal dat jouw eigen behoeften minder belangrijk zijn. Dit signaal kan verstoord raken, geleidelijk vervagen of zelfs helemaal verdwijnen, waardoor je zelfwaardering flink onder het gezonde niveau raakt. Op de lange termijn kan dit je zelfvertrouwen en eigenwaarde flink verzwakken, en dit is niet zomaar terug te winnen. Het vraagt om bewuste zelfheling, bewustzijn en diepe commitment

Emotionele overbelasting

Elke keer dat je je eigen gevoelens opkropt of wegdrukt, ontstaat er een spanningsveld in je brein en lichaam. Deze opgebouwde spanning gaat niet zomaar weg: het hoopt zich op, zelfs als je het probeert te negeren. Dit proces creëert een voortdurende belasting die vroeg of laat tot uit(barst)ing komt. Wanneer je deze patronen niet doorbreekt, kan dit zelfs leiden tot chronische stress, wat op de lange termijn je algehele welzijn onder druk zet.

3 stappen om jezelf op de eerste plek te zetten

Gelukkig zijn er technieken die je kunnen helpen om deze gewoonte te doorbreken.

1. Leer je eigen behoeften kennen

Een van de belangrijkste eerste stappen om niet langer jezelf weg te cijferen, is helder krijgen wat jouw eigen behoeften zijn. Veel mensen die zichzelf wegcijferen, hebben nauwelijks contact met hun eigen verlangens omdat ze zo gewend zijn om zich aan te passen aan anderen.

Neem iedere ochtend een paar minuten de tijd om stil te staan bij hoe je je voelt en wat je vandaag nodig hebt. Vraag jezelf af: “Wat zou ik vandaag willen ervaren?” Het kan een moment van rust zijn, een oprechte verbinding met iemand, of het simpelweg ruimte maken voor jezelf.

2. Begrens je energie met ‘de kracht van nee’

Leren ‘nee’ zeggen is belangrijk om te voorkomen dat je over je eigen grenzen heen gaat. Nee zeggen is soms echt een daad van zelfrespect: je erkent dat je tijd en energie beperkt zijn en dat het waardevol is om daarin te kiezen voor jezelf.

NLP-techniek: ankeren van assertiviteit

Denk aan een moment in je leven waarin je een nee hebt uitgesproken die goed voelde en welke anderen daarmee respecteerden. Roep dit moment op en achterhaal wat maakte dat het goed voelde voor je en creëer vervolgens een fysiek anker, zoals het aanraken van je hand. Herhaal dit regelmatig zodat je deze assertiviteit kunt oproepen op momenten dat je geneigd bent jezelf weg te cijferen.

3. Onderzoek jouw rol in het systeem

Systeemwerk biedt waardevolle inzichten in de dynamiek van zelfwegcijfering: komt je impuls voort uit de behoefte om te onthechten, te isoleren, te vluchten of te pleasen? Misschien voel je je verantwoordelijk om een bepaalde rol in je familie of team op werk in te vullen. Vraag jezelf eens af: Welke rol speel ik in deze groep, en wat zou er gebeuren als ik stop met mezelf wegcijferen?

Visualiseer een situatie waarin je geneigd bent jezelf weg te cijferen, en beeld je in dat je voor jezelf kiest. Wat verandert er in jouw rol en wat gebeurt er in de groep? Door dit regelmatig te visualiseren, kun je jouw oude patronen doorbreken en een nieuwe balans vinden waarin jij jezelf kunt zijn, zonder het systeem te verstoren.

Neem de tijd voor nieuwe gewoontes

Het veranderen van gewoontes vraagt om consistentie en om steeds weer die zelfcompassie. Geef jezelf de tijd om te wennen aan het idee dat jouw behoeften en wensen net zo belangrijk zijn als die van anderen én je omgeving er zelfs mee geholpen is.

Houd een dagboek bij waarin je je progressie bijhoudt. Schrijf elke dag één situatie op waarin je bewust hebt gekozen voor jezelf en hoe dat voelde. Positieve ervaringen en reflecties helpen je brein om nieuwe paden van zelfwaardering te ontwikkelen.

Klaar om bewust voor jezelf te kiezen en beperkende patronen te doorbreken? Dan is onze NLP Basis Practitioner iets voor jou. Download de brochure.