“Als je iets nooit geleerd hebt, hoe kan ik het dan toch aan mijn kind geven?” Giel Beelen kwam in zijn podcast KUKURU met deze rake vraag op de proppen bij voormalig psychiater Bram Bakker. Voordat Bram antwoord kon geven, schoot hij vol. Zijn emotie zegt genoeg: “Niet”. Het is een heel systemisch gegeven dat je niet kunt doorgeven wat je niet hebt ontwikkeld. Hoe zorgen we er toch voor dat we capabiliteit opbouwen in het met aandacht opvoeden? Lees het hier.

Het belang van aandacht

Aandacht is essentieel, niet alleen in de opvoeding maar in alle aspecten van het leven. Het is de sleutel tot effectieve communicatie en productiviteit. Door bewust te zijn van onze gedachten, emoties en omgeving kunnen we beter reageren op situaties en anderen begrijpen. Dit begint met het maken van tijd en ruimte voor rustige momenten waarin we ons kunnen concentreren en reflecteren.

Bram Bakker drukt alle zorgverleners, -professionals en opvoeders op het hart eerst voor jezelf te (leren) zorgen om daarna voor de ander te kunnen zorgen. Want dat is waar opvoeden in wezen om gaat: zo beschikbaar mogelijk blijven. Als in dit geval ouders geraakt worden (in patronen, zorgen, oude pijn, etc), vermindert hun beschikbaarheid tegenover het kind. En dan neigt een kind naar ‘zorgen voor de ouder’ en vertrekt het bij de eigen kern.

Leren hoe wij – in welke fase in ons leven ook – met onze eigen geraaktheid kunnen omgaan, maakt ons zo beschikbaar mogelijk. Kinderen kunnen dan hun eigen weg onderzoeken.

Aandacht integreren als (zorg)professional

Stel je voor dat de huisarts bij je eerstvolgende doktersafspraak, nadat je vertelt waar je last van hebt, tegen je zegt: oké, en wat willen deze lichamelijke klachten je vertellen? Dokters leren over het algemeen om medicijnen voor te schrijven in plaats van af te schrijven. Wat ook in dit geval ontbreekt is: Aandacht. Voor signalen en verbanden.

In de oude wereld – het systeem waar we nog met één been in zitten – worden we getraind en opgeleid in het onderdrukken, bijsturen en controleren van onze ongelukkige en kwetsbare emoties. Daar zijn dankzij de farmaceutische industrie talloze medicijnen voor ontwikkeld.

Neem AD(H)D, een populaire steeds meer voorkomende ontwikkelingsstoornis. Ironisch is; het pilletje stuurt bij maar lost niks op. Het biedt 0 heling. Een verstrooid brein is dan ook geen ziekte of stoornis, maar eerder een ‘ontwikkelingsgang’: hoe je geworden bent wie je bent. Wat hierbij veel effectiever is om onderzoek naar te doen: hoe kom je daar vandaan?

“Je kan niet doorgeven wat jezelf niet ontwikkelt” is een heel ‘systemisch’ gegeven en kan ook worden onderzocht en inzichten over worden gecreëerd met NLP en opstellingen . – Roderik Kelderman

Als je iets nooit geleerd hebt, hoe kan ik het dan toch aan mijn kind geven?

Op LinkedIn werd deze vraag van Giel door een luisteraar beantwoord met: door te onderzoeken wat maakt dat mijn aandacht ergens anders naartoe gaat dan naar mijn kind. Prachtig! Dit raakt de kern van persoonlijke ontwikkeling!

Stel jezelf de kritische vragen:

• Welke (kind) behoefte heb ik nog?
• Hoe probeer ik die te vervullen?
• En hoe kan ik deze zoektocht voortzetten zonder mijn kind daar de dupe van te laten zijn?

Gelukkig is er op die laatste vraag een duidelijk antwoord: De NLP Basis Practitioner opleiding in de weekenduren. 😉

Als ouder kun je zelf actief bezig gaan met het vergaren van kennis op het gebied waar je tekortkomingen liggen. Door middel van zelfstudie en het volgen van cursussen kun je jezelf bijscholen en op die manier beter in staat zijn om je kind te ondersteunen. Het is belangrijk om hierbij geduldig te zijn en te realiseren dat het tijd kost om nieuwe kennis en vaardigheden eigen te maken.

‘Je weet niet wat je niet weet’

Het geheim is om aanwezig te zijn om op momenten dat het nodig is bij te springen. Maar ook dat is iets wat je moet ‘weten’ en dus geleerd moet hebben. ‘Je weet niet wat je niet weet’, de ‘onbewust onbekwame’ staat in de ladder van bekwaamheid, De Vier Leerfasen van Maslow. Hier komt NLP om de hoek kijken: om je onbewuste bedrag bewust te maken.

Dingen kunnen gewoontes worden op het moment dat je ze ooit hebt meegemaakt, er over gelezen of gespiegeld hebt gekregen. Dit van jezelf zien vergt bewustwording en oefening. Bewustwording krijg je door zelfonderzoek, in eerste instantie begeleid door een goede coach of therapeut of een NLP-opleiding waarbij je tools krijgt hoe het zelf te doen.

Waarom aandacht zo belangrijk is bij het opvoeden

Kwalitatieve aandacht is de sleutel tot succesvol opvoeden. Het stelt ouders in staat om de emotionele, fysieke en intellectuele behoeften van hun kinderen beter te begrijpen en erop in te spelen. Door echt aanwezig te zijn in het moment met je kinderen, kun je een sterke band opbouwen en waardevolle herinneringen creëren die op lange termijn ook baat zullen hebben voor de ontwikkeling van het kind. In onze drukke wereld kan het vinden van tijd en ruimte voor aandacht een uitdaging zijn en soms heeft het ook te maken met puur het onvermogen te weten hóe je aandacht integreert.

Tips voor het integreren van aandacht in jouw dagelijkse routine

Het integreren van aandacht in jouw dagelijkse routine (al dan niet tijdens het opvoeden) vereist consistentie en geduld. Het kan een verandering zijn ten opzichte van hoe je normaal gesproken dingen doet, maar de voordelen zijn enorm. Vijf tips voor een goede basis:

1. Plan specifieke aandachtstijd: Reserveer bewust tijd in jouw dagelijkse schema om onverdeelde aandacht aan je kind te schenken. Dit kan bijvoorbeeld tijdens het ontbijt, het avondeten of voor het slapengaan zijn. Vermijd afleidingen zoals telefoons of andere apparaten en focus je volledig op je kind.
2. Maak tijd voor quality time: Naast specifieke aandachtstijden, is het ook belangrijk om quality time door te brengen met je kinderen. Dit kan betekenen dat je samen een spel speelt, naar het park gaat of een wandeling maakt. Kies activiteiten die zowel jij als je kinderen plezierig vinden en waarbij je volledige aandacht kunt geven.
3. Luister actief: Een belangrijk onderdeel van aandacht is luisteren naar je kinderen. Neem de tijd om echt te horen wat ze te zeggen hebben en toon interesse in hun gedachten en gevoelens. Stel open vragen en moedig hen aan om zichzelf uit te drukken.
4. Wees aanwezig: Fysieke aanwezigheid alleen is niet voldoende. Het is belangrijk om ook mentaal aanwezig te zijn. Laat je werk of andere zorgen even los en concentreer je volledig op je kind. Geef hen je onverdeelde aandacht en laat hen zien dat ze belangrijk voor je zijn.
5. Maak gebruik van dagelijkse momenten: Integratie van aandacht kan ook plaatsvinden tijdens dagelijkse activiteiten zoals maaltijden, bedtijd of rituelen. Gebruik deze momenten om met je kind te praten en een connectie te maken.

Vaardigheden aanleren die je zelf nooit bewust hebt geleerd

Het kan erg lastig zijn als je zelf geen ervaring hebt met bepaalde aspecten in het leven, maar je wilt wel graag dat je kind hierin slaagt. Het is begrijpelijk dat je je afvraagt hoe je iets kunt overdragen aan je kinderen, ook al heb je het zelf nooit geleerd. Gelukkig zijn er verschillende manieren waarop je dit kunt aanpakken.

Begrip en empathie tonen

Allereerst is het belangrijk om begrip en empathie te tonen naar je kind toe, anyhow. Als ouder zijnde kun je laten merken dat je begrijpt dat bepaalde dingen moeilijk kunnen zijn als je zelf geen ervaring hebt gehad. Ben over je eigen ervaringen ook open en toon je kwetsbaarheden. Dit creëert een veilige omgeving waarin je kind zich gehoord en begrepen voelt en er voldoende ruimte is voor mislukking (maak het leuk!).

Samenwerken met anderen

Een andere manier om je kind te helpen is door samen te werken met anderen die wel ervaring hebben op het gebied waar jij tekort schiet: wie in jouw omgeving heeft een natuurlijk talent dat jij (nog) niet bezit? Je kunt mentor of een professionele coach inschakelen die je kind kan begeleiden en ondersteunen bij het leren van nieuwe vaardigheden. Op deze manier wordt de kennis en expertise die jij mist, toch doorgegeven aan je kind.

Leren over de onderstroom

“Als je iets nooit geleerd hebt, hoe kan ik het dan toch aan mijn kind geven?” Deze vraag geeft eigenlijk weer voor hoe wij mensen het onmogelijke kunnen vragen van onszelf. Het laat ‘ijver’ en ‘verdriet’ bij elkaar komen en dat de intentie er is om het goed te doen. Je komt er pas achteraf achter of dat wat je gedaan hebt ook goed was. Als er toch wat ‘wroet in de onderstroom’ kan het raadzaam zijn om een familieopstelling te ondergaan. Beluister het lied over ‘De Onderstroom’ van Stef Bos.

Ben je geïnteresseerd om hier professioneel over te leren? Kom dan de opleiding Systemisch Coachen bij ons volgen om stappen te maken in het veranderwerk op het diepste niveau: die van een (familie)systeem. Download de brochure.