Beperkende (ofwel negatieve), vastzittende overtuigingen belemmeren jou in het behalen van de doelen die je wilt. Ze belemmeren je in je persoonlijke groei en in het waarmaken van je potentie.

Krachtgevende overtuigingen daarentegen helpen je juist de gewenste groei te maken, je potentie waar te maken en  je doelen te bereiken. Maar hoe zet je dan je beperkende overtuigingen om in krachtgevende, hoe houd je ze vol en waarom is het zo’n verrijking voor je leven om dit te doen?

Wat zijn beperkende overtuigingen?

Simpel gezegd zijn beperkende overtuigingen de negatieve overtuigingen die ervoor zorgen dat je uitdagingen/situaties/opdrachten/gesprekken niet aangaat. Dit komt omdat je gelooft dat je het niet kunt, wilt, begrijpt. Op een zekere manier ben je jezelf aan het saboteren in het bereiken van wat je echt wilt.

Een aantal – veelvoorkomende – voorbeelden van beperkende overtuigingen zijn:

• “Ik kan dit niet.”
• “Ze vinden me toch niet leuk.”
• “Ik ben niet slim genoeg.”
• “Ik kan mijn droombaan toch nooit krijgen.”
• “Niemand zit op mij te wachten.”
• “Ik ben niet interessant genoeg.”

Als je dit zo doorleest krijg je er vast al een bepaald gevoel of bepaalde gedachte bij. Wellicht is dit een gevoel van herkenning (“Ja! Zo ben ik ook!”), of misschien wel een gevoel van ongewenste herkenning (“Ik heb dit ook, maar eigenlijk klinkt het heel belachelijk om dit elke dag tegen jezelf te zeggen. Zonde!”).

In dit laatste heb je helemaal gelijk. Het is hartstikke zonde om je leven te laten leiden door de negatieve overtuigingen die je hebt over jezelf, want wie zegt dat ze waar zijn? Wanneer heb jij voor jezelf bewezen dat ze daadwerkelijk kloppen?

Misschien heb je, jaren geleden, een keer een situatie gehad waarin je faalde in iets wat je belangrijk vond. Wie weet heb je daar ook een negatieve overtuiging aan overgehouden, die voor jou nu logisch voelt. Maar waarom zou je één zo’n leermoment bepalend laten zijn voor je dagelijkse leven, nu? Wie zegt dat die negatieve overtuiging nog steeds klopt? Als je het idee hebt dat je last hebt van faalangst, lees dan eens dit artikel.

Stel, je voelt je onzeker en je bent ervan overtuigd dat anderen je niet leuk vinden. Het kan voorkomen dat je ergens op straat loopt en een kennis tegenkomt, maar dat deze jou geen gedag zegt. Grote kans dat je dan denkt: “Zie je wel! Hij/zij vindt me niet leuk!”. Op dit moment ben je bewijs aan het verzamelen voor je (waarschijnlijk niet kloppende) overtuiging. Bedenk je maar eens; heb je het die persoon weleens gevraagd? Hoe kun je zeker weten dat dit zo is? Misschien dat deze persoon je niet zag, dat hij/zij in gedachten verzonken was en zich helemaal niet realiseerde dat jij voorbij liep!

Confidence is like a muscle; the more you use it, the stronger it gets.

Roman Shatzki

Onthoud dat je niet de enige bent en dat het heel menselijk is om deze gedachten te hebben. Maar houd óók in gedachten dat je je overtuigingen kunt omzetten naar jouw voordeel!

De media en de mensen om je heen hebben een grote invloed op je overtuigingen. Je kunt beïnvloed blijven worden door je omgeving, zonder je je hier bewust van te zijn. “Je kunt alleen schilderen als je echt talent hebt.” Onzin natuurlijk! Wie zegt dat en waaruit blijkt dat dit daadwerkelijk zo is?

Waarom moet ik ze omzetten?

Overtuigingen hebben eenzelfde werking als de self fulfilling prophecy. Laten we eens beginnen met uitleggen wat de self fulfilling prophecy is en hoe deze (positieve zowel als negatieve) invloed heeft op jouw leven. De self fulfilling prophecy is een voorspelling die direct of indirect leidt tot het uitkomen van die voorspelling.

Stel dat je een beperkende overtuiging als “Ik heb weinig te bieden in dit gesprek, ik ben niet interessant” over jezelf hebt. Als je nu een gesprek ingaat, zul je dit doen met het idee dat je overtuiging waar is. Je zult je hierdoor afwachtend opstellen, voornamelijk de ander aan het woord laten, je eigen dingen niet delen – allemaal omdat je het idee hebt dat deze toch niet interessant zijn. Je bent je gaan gedragen naar je overtuiging en hebt er met je gedrag voor gezorgd dat je voorspelling uit is gekomen.

Overtuigingen bepalen de manier waarop je jezelf en je leven beoordeelt. Het kan lastig zijn deze overtuigingen bij jezelf te (h)erkennen, als je je er niet bewust van bent.

When you doubt your power, you give power to your doubt.

Honore de Balzac

Wanneer dit keer op keer gebeurt zullen je negatieve overtuigingen worden versterkt, en zullen je gevoelens en gedachten bij deze overtuiging ook toenemen. Je gaat dan meer en meer in je eigen overtuiging geloven!

Natuurlijk werkt dit proces ook de andere kant op; in de richting van krachtgevende overtuigingen. Als jij een gesprek ingaat en daarbij een overtuiging hebt als “Ik heb ontzettend veel te bieden aan anderen”, dan is de kans groot dat je dit ook waarmaakt!

Hoe bereik ik deze krachtgevende overtuigingen?

1. Bewustwording en bewijs zoeken

Word je bewust van de overtuigingen die jij hebt; zoek uit waar ze vandaan komen. Misschien heb je wel overtuigingen uit je jeugd of opvoeding, of heb je ooit een fout gemaakt waarbij voor jou werd bevestigd dat je het ‘inderdaad niet kunt’. Zoek in plaats van bewijs dat het zogenaamd ‘zo’ is, bewijs voor het feit dat deze beperkende overtuiging niet zo is.

Stel dat je overtuiging is: “Ik ben anti-sociaal. Het is voor mij lastig om op nieuwe mensen af te stappen.” Hier zou je het volgende bewijs voor kunnen zoeken: “Vorige week ben ik nog op een vreemde afgestapt om iets te vragen, zo antisociaal ben ik dus kennelijk niet!”

Of stel dat je het idee hebt dat je nooit opdrachten op tijd kan maken, omdat je het simpelweg niet kan. “De laatste opdracht die ik deed ging eigenlijk best wel goed! Ik had hem op tijd en netjes af, kennelijk kan ik het dus wel!”

Whether you think you can or think you can’t, you’re right.

Henry Ford

2. Let op je taalgebruik

Wat tevens ook meespeelt is je taalgebruik.

“Ik ben altijd onzeker.”

Natuurlijk kan het echt voorkomen dat je weleens onzeker bent, maar je bent niet altijd onzeker. Je beperkende overtuiging zit hem hierbij deels in je generaliserende woorden. Herken en verander deze generalisaties!

Ga bij jezelf na:

• Ben ik echt altijd …(bijvoorbeeld onzeker)?
• Zijn er ook momenten geweest dat ik niet … was?
• Wanneer was ik voor het laatst niet/wel …?

Probeer wat nuance aan te brengen in je overtuiging. Ook als het nog niet lukt om voor jezelf een compleet krachtgevende overtuiging te maken, bedenk dan:“Ik ben af en toe onzeker en daar is niets mis mee; ik laat me daar niet door tegenhouden. Ik ben ook heel vaak wel zeker van mezelf!”

3. Vervangen en geloven

Zet je beperkende overtuigingen om in krachtgevende overtuigingen. Bedenk voor elke beperkende overtuiging die je hebt een tegenhanger. Een paar voorbeelden:

Beperkend:

• “Ik kan dit niet!”
• “Ik ben niet interessant genoeg.”
• “Hij/zij vindt me vast stom.”
• “Dit is niets voor mij, ik ben niet getalenteerd genoeg.”

Krachtgevend:

• “Als ik mijn best doe, kan ik het wel!”
• “Ik ben goed zoals ik ben.”
• “Ik hoef niet leuk gevonden te worden door anderen, om van mijzelf te houden.”
• “Ik hoef geen talent te hebben maar passie. Talent kan altijd groeien!”

If you wouldn’t say it to a friend, don’t say it to yourself

Jane Travis

Stel jezelf deze vragen, als je merkt dat je een beperkende overtuiging hebt:

• “Is dit echt waar?”
• “Hoe kan ik dit weten?”
• “Heb ik het al geprobeerd?”
• “Als ik deze overtuiging omzet in een positieve, wat kan ik dan allemaal bereiken? Wat is de plezier-kant van het omzetten van mijn overtuiging?”

Als je heel zenuwachtig bent voor een sollicitatiegesprek, interview, speech, presentatie, afspraak, bedenk je dan dat je je niet laat leiden door je negatieve gedachten maar houd de krachtgevende overtuiging als focus. Waar je je op focust, groeit. Kies er dus voor je te focussen op je krachtgevende overtuigingen!

Never assume anything

Laat je niet leiden door je negatieve gedachten. Je gedachten en overtuigingen kunnen zó sterk zijn, dat ze je leven bepalen. Dus waarom kies je er niet voor om alleen te luisteren naar je positieve en krachtgevende gedachten?

Zet je negatieve overtuigingen om in krachtgevende overtuigingen. Zolang je daarin gelooft, geloof je in jezelf en geef je jezelf een compleet nieuwe wereld van kansen en mogelijkheden. Je kunt je potentie en doelen waarmaken zonder je te laten tegenhouden door onzekerheden!