Heb je wel eens het gevoel dat je jezelf in de weg staat van je doelen? Dat je uitstelgedrag vertoont of excuses aan het maken bent om ergens maar niet aan te hoeven beginnen? Dan heb je waarschijnlijk last van zelf-sabotage.

Zelf-sabotage is een mechanisme waarmee mensen zichzelf in de weg staan bij het bereiken van hun doel. Zelfs bij sommige van de meeste succesvolle mensen kom je zelf-sabotage nog tegen. Een recent voorbeeld was dat van Yuri van Gelder die vlak voor zijn wedstrijd nog even flink diep in het glaasje keek.

In dit artikel leer je meer over de mechanismen die ten grondslag liggen aan zelf-saboterend gedrag.

Deze mechanismen komen voornamelijk voor op onbewust niveau. De eerste stap is bewustwording van deze mechanismen bij jouzelf, om er vervolgens mee aan de slag te gaan.

De Perfectionist

De lat zo hoog leggen dat het een onmogelijke opgave lijkt. Met als gevolg: uitstelgedrag of er helemaal nooit aan beginnen.

Oplossing: Zie “fouten” als feedback

Realiseer je dat je met fouten maken feedback verzamelt en sta jezelf toe om te mogen leren net als iedereen. Het verschil tussen jou en iemand die een soortgelijk doel wel al bereikt heeft is simpel: De ander heeft meer uur geoefend met het doel dan jij! Sta jezelf toe om te leren en geniet zoveel mogelijk van het proces.

Meneer of Mevrouw Excuses

Wanneer iets spannend wordt, en dat is meestal zo met goed gestelde doelen, dan wordt Meneer of Mevrouw Excuses getriggerd bij de eerste de beste afleiding die er ontstaat. Zo had ik laatst een deelnemer in de NLP Opleiding die een NLP techniek midden in het proces stopte (terwijl het eigenlijk heel goed ging) omdat er buiten een auto toeterde.

De reden voor zulk gedrag is vaak dat Meneer of Mevrouw Excuses graag fouten of afwijzing ontloopt zodat een gevoel van veiligheid of zekerheid in stand wordt gehouden. Zonde, omdat deze vorm van zelf-sabotage toch echt iemand zijn leercurve in de weg staat en in het ergste geval er voor zorgt dat iemand zijn eigen potentie nooit de kans geeft.

Oplossing: Werk aan je zelfvertrouwen

Herken jij je in dit gedrag? Dan is het zaak om aan je zelfvertrouwen te gaan werken en niet meer bang te zijn voor resultaat. In de blog “10 stappen voor onbreekbaar zelfvertrouwen“, kun je leren hoe je meer zelfvertrouwen ontwikkelt.

Meneertje Voorbereid

Een ander zelf-saboterend mechanisme is “Meneertje op alles voorbereid”. Deze persoon zal er alles aan doen om actie te ontlopen door eerst alles over zijn doel te lezen en leren.

Natuurlijk is het hartstikke goed om over je doelen te lezen en te leren, maar laten we wel wezen. Mocht je bijvoorbeeld een doel hebben om veel geld te willen verdienen, dan biedt NLP, maar ook een hoop andere zelfontwikkeling-literatuur een hoop goede strategieën.

Maar wanneer het lezen en studeren in de weg staat van stappen ondernemen richting je doel dan gaat er een hoop waardevolle tijd verloren en wellicht komt het dan nooit af. Afhankelijk van je doel kan teveel theoretische kennis in de weg gaan staan van het natuurlijk overkomen (praktische kennis) in de situatie waarin het doel belangrijk is.

Stel je voor, je wilt beter leren presenteren voor een groep. Hier kun je uiteraard honderden boeken over vinden. Echter is het presenteren voor een groep uiteindelijk meer een kwestie van doen dan van begrijpen. Teveel lezen over presentaties geven, maar het nooit doen, is te vergelijken met teveel lezen over push-ups doen in de sportschool maar nooit naar de sportschool gaan. Je spieren zullen er niet groter op worden.

Oplossing: De 20/60/20 regel

Houd deze methode aan: 20% lezen, 60% actie en 20% reflecteren. Maak hier desnoods een takenlijstje of een tijdsplanning voor.

Kortom: Oefening baart kunst, dus ga vooral ook praktisch aan de slag en implementeer nieuwe vaardigheden in je leven.

De Twijfelaar

“Aan de ene kant wil ik een eigen bedrijf opzetten, maar aan de andere kant wil ik blijven werken waar ik momenteel werk. Een eigen bedrijf opzetten geeft me uitdaging maar ook een hoop onzekerheid. Blijven werken geeft me zekerheid maar geen voldoening. Ik wil dit logisch oplossen maar het lukt me niet”.

Het hierboven beschreven gedrag is een bekend gedachten-patroon van mensen die extreem twijfelen bij belangrijke beslissingen. De neiging van veel mensen is om dit soort uitdagingen logisch en cognitief op te lossen, maar vaak lukt dat niet. Dit komt omdat dit soort keuzes, in de basis, over emoties en gevoelens zoals zekerheid, uitdaging en onzekerheid gaan. Deze emoties roepen bij veel mensen angst op, waardoor ze bij voorbaat al denken: “Laat maar, het is prima zoals het is.” Men blijft hierdoor te lang twijfelen, en maakt uiteindelijk helemaal geen keuze. Terug bij af. Ze kunnen zichzelf ook gaan vertellen dat hetgeen dat zij eigenlijk wilden, toch niet bereikbaar is, waardoor ze geeneens meer een keus hoeven te maken. De vraag luidt dan, of dit keuzeproces niet met veel meer wijsheid en ontspanning had kunnen gaan.

Oplossing: De Visual Squash techniek

De NLP techniek Visual Squash is een effectieve techniek die je leert tijdens de NLP Practitioner opleiding. Deze techniek kun je ook doen bij een gecertificeerd NLP Coach.

De vroegtijdige exit

Dit gedrag komt voor bij mensen die al begonnen zijn aan het bereiken van hun doel en tijdens het proces hiervan, een comfort zone hebben gevonden. Het kan voor deze persoon dan zo goed voelen om zekerheid en controle te hebben over het tot nu toe behaalde resultaat, dat er een vroegtijdige exit ontstaat, terwijl iemand kans zou hebben op nog meer resultaat.

Een bekend voorbeeld is over iemand die een product verkoopt voor een vast bedrag, bijvoorbeeld 100 euro. Hij heeft al vaker dit product verkocht voor 100 euro, en heeft daarnaast ook een product te koop voor 500 euro. Toch verkoopt deze persoon nauwelijks zijn duurdere product, omdat het verkopen van het product van 100 euro binnen zijn comfort-zone ligt. Hier heeft hij zekerheid en succes ervaren. Omdat deze persoon binnen zijn comfort-zone blijft, zal hij zichzelf niet toestaan om te oefenen met meer uitdagende sales.

Dit gedrag kan voorkomen bij alle soorten doelen.

Oplossing: De New Behaviour Generator

De zeer bekende NLP techniek de “New Behaviour Generator” kan ingezet worden om jezelf voor te bereiden op succes. Hiermee voorkom je vroegtijdige exit’s en zorg je ervoor dat je mentaal goed voorbereid bent op wat er komen gaat.

De “New Behaviour Generator” kan je hieronder gratis luisteren:

Herken jij je in een van deze zelf-sabotage mechanismen?

Dan raden wij het aan om een NLP Coach te benaderen, of de NLP Opleiding te volgen, om hier vanaf te komen.

NLP is een krachtige methode om van zelf-saboterend gedrag af te komen. Krijg inzicht in wat jouw belemmeringen zijn en ga hiermee actief aan de slag. Knowledge is power!