Natuurlijk mogen we altijd een beetje kind blijven: ons verwonderen, al spelenderwijs leren en af en toe lekker gek doen. En als je daarbij op een redelijke manier situaties, relaties en gevoelens kunt inschatten én hanteren, dan ben je ‘gezond volwassen’. Hoe herken je de gezonde volwassene bij jezelf en hoe kun je deze ‘modus’ door middel van NLP trainen of sterker maken?

De gezonde volwassene: wie is hij of zij?

Als je in de gezonde-volwassenemodus bent, voel je je meestal goed. Dat wil niet zeggen dat je nooit ergens last van hebt, maar alledaagse problemen ervaar je niet als allesoverheersend. Binnen schematherapie is het een officiële term voor de kant in jou die al je andere kanten overziet en een vrij goed overzicht heeft van jouw psychische toestand. Het is niet de persoon die alles al weet, nooit een onverstandige keuze maakt en binnen de lijntjes blijft. Integendeel. Een ‘gezond volwassene’ is bereid om aan zichzelf te werken én in verschillende situaties meer keuzevrijheid te creëren. Bij elke NLP-oefening die je doet en alle veranderingen die je hiermee in gang zet, is de gezonde volwassene het uitgangspunt. Deze modus of staat van zijn kun je met voldoende training prominent maken aan de disfunctionele modi (kindstukken) waarin je kunt verkeren.

Herken jij dit, als je dit leest?

Een kleine terechtwijzing brengt je niet uit je evenwicht, omdat je inziet dat dit alleen maar feedback is en je een fout beschouwt als een bron van leerzame inspiratie. Je kunt omgaan met conflicten en je bent niet bang om deze uit te vechten. Je weet dat er mensen zijn met andere wereldmodellen en soms compromissen moet sluiten. Lees de NLP Basisovertuigingen om een basis te leggen waaraan de gezonde volwassene zich kan optrekken.

De volgende uitspraken brengen een gezond volwassene tot uitdrukking:

• “Ik weet wanneer ik mijn gevoelens kan uiten en wanneer niet.”
• “Ik kan mijn problemen op een rationele manier oplossen, zonder door bijkomende gevoelens overspoeld te worden.”
• “Ik heb genoeg evenwicht en zekerheid in mijn leven.”
• “Ik kan goed voor mijzelf opkomen als ik het gevoel heb dat ik ten onrechte bekritiseerd wordt of als er misbruik van mij wordt gemaakt.”

Tips om je gezonde volwassene sterker te maken

“Eén van de belangrijke taken die de gezonde volwassene heeft is je gekwetste kind verzorgen en beter leren kennen.” – Drs. Hannie van Genderen

1. Stel concrete doelen met metataal

Veel mensen lopen jaren rond met de wens iets te veranderen. Vaak gaat het om wensen in de trant van: ‘ik wil zelfbewuster worden’, ‘ik wil me meer in balans voelen’ of ‘ik wil meer naar mijn verlangens leven’. Dat zijn natuurlijk prachtige doelstellingen, maar ze zijn ook een beetje vaag en algemeen. De ervaring in NLP is dat je meer kans hebt om iets te veranderen als je doelen concreet zijn en daardoor goed te vertalen in concreet gedrag. Dit doe je door meta-taal te gebruiken, waarmee je aan de slag gaat in onze Basis Practitioner opleiding.Het metamodel is een soort ‘bullshit-detector’: je leert vage verhalen helder te krijgen, te ontdekken wat iemand echt bedoelt, beter contact te krijgen en misverstanden te voorkomen.

Stel jezelf de volgende vragen:

• Hoe ziet zelfbewust gedrag er concreet uit? Wat doe ik dan? Wat hoor ik, wat ruik en voel ik?
• Wie van de mensen die ik ken, gedraagt zich zelfbewust? Hoe doet hij dat? Waaraan merk ik dat hij zelfbewust is?
• In welke situaties wil ik zelfbewuster optreden? Hoe ziet dat zelfbewuste gedrag in die situatie eruit? Hoe merken anderen vervolgens dat ik zelfbewuster optreed?

2. Stap in jouw gewenste staat van zijn

Als we hetzelfde gedrag blijven herhalen als wat we altijd al doen, zal er niks veranderen. Vandaar kan het behulpzaam zijn om een lijst aan te maken met activiteiten die jou gemakkelijk in de gezonde volwassene-modus brengen. Je kunt die lijst ergens thuis ophangen op een plaats waar je hem vaak ziet. Een dergelijke lijst kan er zo uit zien:

• Een nieuw recept uitproberen
• Je koelkast, kledingkast of voorraadkast poetsen of efficiënter indelen
• Je to-do lijstje afhandelen en jezelf daar voor belonen
• Bloemen voor jezelf kopen
• Opschrijven waar je dankbaar voor bent
• De krant of een goed boek lezen
• Net iets meer aandacht besteden aan lichaamsverzorging
• De leiding nemen in het organiseren van een activiteit binnen je vriendengroep
• Eens goed de tijd nemen voor je familie
• Een financieel overzicht maken van je maandelijkse inkomsten en uitgaven
• Oude kleding naar de kledingbank brengen
• Koken met restjes
• Iemand ergens mee helpen

Als je van jezelf weet dat je geneigd bent om de activiteiten die op deze lijst staan te verwaarlozen, kan het nuttig zijn om jezelf tot bepaalde activiteiten te verplichten: word lid van een vereniging of club, investeer in een cursus of maak afspraken met anderen.

3. Doe een visualisatieoefening

Bij toekomstgerichte visualisatie, vertelt trainer Daniel Kluken, stel je jezelf de ideale situatie (je gewenste situatie of doelen) voor. Dit is de vorm van visualiseren die veel succesvolle mensen toepassen om hun doelen te bereiken. Je kunt kiezen uit twee ‘richtingen’ van visualisaties:

Uitkomst-visualisatie
Deze ‘ideale situatie visualisatie’ wordt opgedeeld in twee visualisatietechnieken. De eerste techniek is de uitkomst-visualisatie, die zich focust op het bereiken van je doelen. Bij deze techniek is het belangrijk om je een zeer gedetailleerd beeld van de gewenste uitkomst voor te stellen van. Doe dit alsof je het vanuit je eigen ogen ziet. Betrek al je zintuigen bij de visualisatie: Wat ben je aan het doen? Hoe gedraag je je? Hoe voel je je? Wat zie je? Wat hoor je? Is er een bepaalde geur? Let ook op je lichaamshouding: Hoe sta of zit je? Hoe adem je en beweeg je op dat moment? Door de fysiologie in real life over te nemen en te oefenen dit in je lichaam te integreren, verandert je performance.

Proces-visualisatie
De tweede visualisatietechniek is proces-visualisatie. Deze techniek focust zich op wat je moet doen (de stappen die je moet nemen) om je doel te bereiken. In dit proces kun je je eindelijke doel weglaten. Het richt zich op de uitvoering van de acties die bijdragen in het behalen van je doel. Beeld het proces in, en stel jezelf dezelfde vragen als bij het visualiseren van de uitkomst-visualisatie. Daarnaast kun je jezelf hier vragen: wat heb ik nodig in dit proces? Hoe wil ik succesvol omgaan met obstakels tijdens dit proces?

4. Voer een spannend gedragsexperiment uit

Gedragsexperimenten stellen je in staat om spelenderwijs je gezonde volwassene te leren kennen. Soms is ‘doen alsof’ de manier om in contact te komen met de versie van jezelf die je graag wilt bereiken. Anders dan bij de visualisatieoefeningen kies je nu een echte situatie waarin je je als gezonde volwassene gaat gedragen, ook al heb je het gevoel dat je gedrag nog niet geheel van nature komt. Ben je onzeker of heb je sociale angst? Neem je dan voor om tijdens je volgende teamvergadering of feestje een praatje te maken met een aardige collega of persoon die je nog niet kent – gewoon om eens te onderzoeken hoe dat voelt.

5. Zoek een ‘innerlijke begeleider’ die een voorbeeldfunctie voor je heeft

Wie luistert er naar je als je zorgen hebt, wie kijke je vaak vriendelijk en geïnteresseerd aan? Ken je iemand die er goed in slaagt om een evenwicht te vinden tussen zijn eigen behoeften en de belangen van anderen? Kies liefst iemand uit je directe omgeving – misschien is het wel je beste vriendin, vaak selecteer je je vijf dichtstbijstaande vrienden ook niet willekeurig. Maar ook wanneer de persoon die je waardeert om een bepaalde eigenschap (en in feite is dit een vaardigheid), kun je diegene eens nader onderzoeken door er een modellering op los te laten. In onze NLP Master Practitioner opleiding leer je alles over het modelleren van (een persoon met) zo’n gewenste vaardigheid.

Als je volgens jezelf nog te vaak in andere disfunctionele modi schiet, kan een NLP-opleiding een goede stap zijn om een toolbox voor jezelf aan te maken waarmee je telkens weer keuzes kunt maken die voor jou belangrijk en gezond is. Download de brochure.