Hypnose; hoe werkt het en wat kun je ermee?
Wat is het eerste waar jij aan denkt bij hypnose? Veel mensen denken bij hypnose aan een scenario waarbij je volledig onder controle van een ander bent en daardoor dingen doet of zegt die je niet wilt. Niets is minder waar: Hypnose is een staat van ultieme ontspanning en focus, waarbij je juist de touwtjes stevig in handen houdt. Het is een krachtige techniek die binnen NLP vaak wordt gebruik vanwege de goede resultaten die je ermee kunt bereiken. Wat hypnose precies is, hoe het werkt en wat jij ermee kunt, lees je hier.
Wat is hypnose?
Hypnose is een staat van bewustzijn waarin de psychische concentratie verhoogt, en de lichamelijke ontspanning vergroot. Dit noemt men ook wel trance. Een lichte trance voelt niet veel anders dan een fijne ontspanning, of als een staat van focus waarin je je minder bewust bent van je omgeving.
Een dergelijke trance kun je doelgericht en bewust opwekken, maar het is ook iets dat de hele dag door van nature voorkomt. Bijvoorbeeld als je opgaat in je werk of een goed boek leest. Wanneer je aan het dagdromen bent, of wanneer je in de auto zit en ineens op de bestemming bent zonder bewust te zijn geweest van de reis ernaar toe. In dit artikel spreken we over hypnose die je bewust kunt opwekken.
Iedereen bevindt zich regelmatig in een (zeer lichte) vorm van hypnose.
Waarom zou je hypnose toepassen?
Door middel van hypnose breng je iemand in een veranderde bewustzijnstoestand. In deze trance kun je makkelijker contact maken met het onderbewustzijn. Daarmee kunnen (verdrongen) ervaringen of ingesleten patronen uit het onderbewuste naar boven worden gehaald. Ook zorgt deze bewustzijnstoestand ervoor dat iemand meer open staat voor suggesties.
Hierbij ligt de nadruk op het woord suggesties. Want je onderbewuste zal nooit iets aannemen of doen waar het niet voor open staat of wat niet goed voelt. Als je op tv wel eens iemand onder hypnose in zijn onderbroek op het podium hebt zien dansen, weet dan dat dat alleen gebeurt omdat die persoon daar (onbewust) voor open staat. Ze zijn vaak vooraf gescreend op hun bereidwilligheid. Wil je niet in je onderbroek op een podium dansen, dan zul je dit ook tijdens hypnose niet doen. Je blijft dus altijd zelf de controle houden als je in hypnose bent.
Hypnos en NLP
Binnen NLP maken we gebruik van hypnose om een persoon in een andere staat van zijn te brengen. In deze staat van zijn kun je iemand een goed gevoel geven, een positieve herinnering ophalen, en negatieve herinneringen of blokkades makkelijker oplossen. Hiermee kun je mentale of fysieke genezing of verandering bevorderen. Daarbij wordt uitgegaan van de NLP basisvooronderstelling: “Je hebt alle nodige hulpbronnen in je aanwezig om tot de nodige verandering te komen.” In hypnose zijn deze hulpbronnen makkelijker toegankelijk.
Hoe werkt hypnose?
Om iemand in een staat van trance te brengen, doorloop je diverse fasen. De eerste fase wordt inductie genoemd, waarbij veelal de “5-4-3-2-1- methode” gebruikt wordt. Hiermee breng je iemand door middel van je stem, door af te tellen, en door suggesties te geven steeds dieper in trance. Zo kun je bijvoorbeeld zintuiglijke gewaarwordingen koppelen aan een suggestie. “Als je mijn stem hoort…dan voel je je ogen zwaarder worden”. “Op elke uitademing…voel je je steeds meer ontspannen.”
In de tweede fase zit iemand in de diepe trance, waarin hij of zij open staat voor suggesties. Als NLP’er kun je dan veranderwerk realiseren. Dit doe je – afhankelijk van het doel van de hypnose – door bijvoorbeeld een NLP techniek toe te passen. Of door vragen te stellen waarmee je weggestopte informatie uit het onderbewuste naar boven haalt.
In de laatste fase haal je iemand langzaam uit te trance, wederom door suggesties te doen en te tellen. Ditmaal van 1 naar 5. Maar voordat je dit doet, geef je nog een zogeheten ‘posthypnotische suggestie mee’. Een voorbeeld: ‘Als je zometeen wakker wordt, voel jij je uitgerust en alert, en durf jij ……(vul maar in). Je geeft dus iets mee aan het onderbewuste om uit te voeren of te ervaren op het moment dat die persoon weer volledig uit trance is.
Het belang van waarnemen bij hypnose
Als je iemand in hypnose brengt is het heel belangrijk om goed waar te nemen wat je bij de ander ziet gebeuren. Dit noem je binnen NLP ‘kalibreren’, scherpzinnig zintuiglijk waarnemen. Je kunt dan goed in de gaten houden of iemand dieper in trance raakt. De staat staat van trance herken je aan o.a. een langzamere ademhaling, de ontspanning van gezichtsspieren, of het heel subtiel trillen van iemands ooglid. Als je zelf onder hypnose gaat herken je trance ook door een verandering van tijdsbesef, of de afsluiting van prikkels van buitenaf.
Zelf hypnose gebruiken
Hypnose is niet alleen handig om bij een ander toe te passen, maar ook bij jezelf. Je kunt zelfhypnose bijvoorbeeld inzetten om een bepaald doel makkelijker te realiseren. Of om jezelf in een bepaalde gemoedstoestand te brengen, pijn te verminderen, en problemen op te lossen door met je ‘onderbewuste te communiceren’, samen te werken en inzichten naar boven te halen. Dit doe je met behulp van de volgende stappen:
Stap 1. Ontspannen.
Neem een ontspannen zittende of liggende houding aan. Kijk recht voor je en adem rustig in en uit.
Stap 2. Bepaal de hypnose tijd.
Spreek met jezelf af hoeveel tijd je onder hypnose wilt zijn. Dit doe je door tegen jezelf te zeggen: “De komende x (bijvoorbeeld 20) minuten ga ik onder hypnose.”
Stap 3. Bepaal het doel.
Communiceer met jezelf het doel van de hypnose sessie en geef je onderbewuste toestemming om suggesties te geven. Zeg tegen jezelf: “Beste onderbewuste, ik sta toe dat je de benodigde veranderingen maakt om mij te helpen om …(een goede presentatie te geven, een moeilijk gesprek goed te voeren)”
Stap 4. Gemoedstoestand bepalen.
Spreek met jezelf de gemoedstoestand af waarmee je wilt eindigen. “Wanneer ik klaar ben zal ik mij enthousiast, helder en scherp of ontspannen voelen.”
Stap 5. Focus op je omgeving.
Kijk recht voor je op 1 punt en voeg hier 2 punten links en rechts in je blik aan toe. Benoem 3 dingen die je ziet, en verplaats vervolgens je aandacht naar wat je hoort. Pak nu 3 geluiden op waar je je aandacht bewust op richt. Als laatst focus je met je aandacht op 3 fysieke ervaringen, zoals hoe je trui op je huid voelt. Je gedachten vervagen hierdoor steeds meer en je voelt je meer en meer ontspannen.
Stap 6. Focus naar binnen.
Richt je aandacht nu naar binnen, en sluit je ogen. Focus je vervolgens op het plaatje dat als eerste in je gedachte omhoog komt. Bijvoorbeeld een vage lichtbundel, of de vorm van een bloem. Benoem eerst wat je ziet, en daarna wat je hoort en voelt, net zoals je in stap 5 deed. Herhaal dit proces vervolgens met 2 andere beelden, dan twee geluiden en 2 gevoelservaringen. In deze fase komen wellicht beelden of antwoorden op die je nieuwe inzichten of antwoorden geven.
Stap 7. Sluit het proces af.
Als je stap 6 volledig doorlopen hebt, kom je langzaam uit trance door je weer te focussen op je omgeving en je ogen langzaam te openen. Het kan zijn dat je denkt dat je in slaap was gevallen. Je zult echter merken dat je waarschijnlijk op de van tevoren afgesproken tijd weer uit je trance komt.
De eenvoud van hypnose
Het bovenstaande is een voorbeeld van hoe je (zelf)hypnose kunt toepassen. Maar er zijn ontzettend veel verschillende manieren. Je kunt het zo complex of eenvoudig maken als je zelf wilt.
Heb je bijvoorbeeld minder tijd en wil je je snel goed voelen? Dan kun je hypnose snel en eenvoudig inzetten door in een ontspannen staat terug te denken aan een moment waarin je je bijvoorbeeld blij of zelfverzekerd voelde. Of door een beeld te visualiseren van iets dat je wenst of verlangt. Als je de geluiden, beelden en gevoelens vervolgens steeds groter maakt, zal het goede gevoel dat met die herinnering of visualisatie gepaard gaat ook steeds groter wordt. Zo eenvoudig kan hypnose al zijn!
Benieuwd geworden naar de kracht en mogelijkheden van hypnose? Wil je meer leren over hypnose en het echt leren toepassen? Tijdens de NLP Master Practitioner ga je actief met hypnose aan de slag. Lees hier meer over de Master Practitioner of neem contact met ons op.