We laten ons vaak leiden door angst. Angst voor onze tekorten en voor onze zichtbaarheid. De angst voor het laten zien van onze kracht. Angst voor de toekomst. En angst voor (ir)reëel gevaar. Onze angst is echter niet wie wij werkelijk zijn – zolang we er maar van een afstandje naar kunnen kijken.

“Vergeet wie je dacht te zijn en accepteer wie je bent” – Dalai Lama

Leren hoe je dat doet? In deze blog laten we je kennis maken met 7 tekenen van angst, waar jij waarschijnlijk nog niet aan had gedacht. Daarnaast bespreken we hoe je het beste met die angst kan omgaan, en welke stappen daar precies voor nodig zijn. Lees je mee?

Angst en paniek als beschermingsmechanismen

Angst en paniek zijn (eeuwenoude) emoties die werken als beschermingsmechanismen. Ze laten ons weten dat er wellicht gevaar kan zijn. Vaak wordt je daarom extra alert. De meeste van je angsten zijn niet reëel. Ons reptielenbrein denkt soms dat we nog steeds leven als een holbewoner, waarin bepaalde beschermingsmechanismen erg nuttig waren. Door die extra alertheid kon je een aanval van een beer bijvoorbeeld voorkomen.

Ons brein draagt die irreële angsten vaak nog. Ze weerhouden je echter om je doelen te bereiken! Leer jij om beter te gaan met angst en paniek? Dan ervaar jij meer keuzevrijheid en rust in je persoonlijke leven. Angst gaat nooit helemaal weg, maar indien je afstandelijk naar je angst kijkt, heb je een keuze om er wel of niet naar te handelen. Leer jij je angsten dus te herkennen, accepteren en misschien zelfs een deken van onvoorwaardelijke liefde geven? Dan wordt die angst vanzelf minder. Zo kun je makkelijker doen wat je graag wilt (missie en visie-gedreven) in plaats van vermijden wat je niet wilt (angst-gedreven).

De 7 tekenen dat je last van angst hebt, zonder dat je het door hebt:

1. Je lichaamshouding ‘krimpt’. Dit is een uitdrukking van het verlangen om jezelf te beschermen en jouw toevlucht te nemen in je eigen lichaam. Soms wil je je armen kruisen. Dat is een verdedigingssignaal! Angst zorgt ervoor dat je barrière met de buitenwereld even in stand blijft gehouden, totdat je weet dat het weer veilig is.
2. Je projecteert je angst naar de buitenwereld. Misschien zelfs zonder dat je het doorhebt. Dat kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld wanneer je eist (bewust of onbewust) dat mensen om je heen zich moeten aanpassen aan jouw op excessieve wijze – om jou zo beter en veiliger te laten voelen. Of je gaat ‘gedachtenlezen’ dat een andere persoon misschien zelf angstig is. Of je gaat situaties interpreteren die gevaarlijk lijken, maar niet zo zijn. Je projecteert je angst dan op andere mensen of situaties. Projectie is een interessant mechanisme dat iedereen wel eens doet. Dit opmerken in je eigen leven is een enorme bron van groei!
3. Schrikachtigheid. Ben je vaak schrikachtig? Het kan zomaar zijn dat je onbewust wat angst (en extra alertheid) met je meedraagt.
4. Je vermijdt bepaalde situaties, mensen of ervaringen. Angst zorgt ervoor dat we het liefst dingen willen vermijden. Overigens, heb jij last van sociale angst? Klik dan hier voor meer informatie.
5. Je zoekt excessief naar oplossingen in je hoofd voor een probleem. Er lijkt een gebrek aan vertrouwen dat het probleem wordt opgelost.
6. Zenuwachtigheid en onrust. Vaak maak je dan wat snellere bewegingen dan normaal, loop je misschien onrustig door het huis (en stoot je jezelf of stoot je misschien spullen om), of wil je het huis het liefst he-le-maal schoon hebben. Niet-gevoelde angst in je lichaam wilt zich vaak (onbewust) laten zien en uiten.
7. Je merkt onzekere gedachten op. Over jezelf of de omgeving. Misschien is dat een onzekerheid over je vaardigheden, je identiteit of over de toekomst. Hoe dan ook, onzekere gedachten kunnen ook een gevolg zijn van een angstig gevoel over tekortkoming (‘ik ben niet goed genoeg’).

NB: Sommige van deze bovenstaande tekenen zijn niet noodzakelijk – wel mogelijk –  gekoppeld aan angst. Deze tekenen kunnen dus een dieptestructuur blootgeven waarbij angst de mogelijke oorsprong is, maar er kunnen ook andere factoren spelen.

In 3 Stappen Omgaan met Angst en Paniek

Stap 1: Herken, accepteer en voel de angst als een fysieke gewaarwording.

Angst houden we soms vast in ons lichaam. Heb je wel eens gezien hoe een antilope angst van zich afschud, nadat hij op het nippertje ontkomen is uit de greep van een leeuw? Angst blijft namelijk vastzitten in zijn spieren. Hij schudt en beweegt zijn lichaam op trillende wijze, net zolang het ’trauma’ (de angst en de spanning) uit zijn lichaam is verwijderd.

Mensen doen dat ook! Ze trillen ook wel eens, zijn in shock of voelen spanning in hun lichaam, wanneer ze iets spannends of akeligs hebben meegemaakt. Echter, wij als mensen zijn (over het algemeen) minder goed in die spanning uit ons lichaam te verwijderen. Wij hebben regeltjes en oordelen in ons hoofd, die ons vertellen dat de angst er niet mag zijn. Anders dan dieren, erkennen mensen de spanning soms niet, waardoor er ook niet mee ‘gedeald’ wordt. Dan houden we angstgevoelens vast in ons lichaam. Normaliter wil je dat je de angst erkent, accepteert en voelt, zodat de angst wegvloeit uit ons lichaam. Dan hebben we ook geen last van angst die opgeslagen blijft in onze spieren (dat komt namelijk vaak op vervelende situaties omhoog).

De allereerste stap is dus om het gevoel van angst te herkennen, accepteren en voelen. Soms is dat al genoeg om de angst zachter te maken. Vaak lopen we echter van het angstgevoel weg.

We kunnen ontzettend veel leren en meer vrijheid ervaren, wanneer we onze angst erkennen. Niet meer weglopen, maar stilstaan. Dan kun je de angst opmerken en intern tegen jezelf zeggen: ‘dit is een emotie, dit is niet wie ik ben’. Op die manier neem je afstand.

Voel jij dus één van de 7 beschreven tekenen van angst? Ga eens op onderzoek uit, en stel jezelf deze vragen:

• Hoe voelt dat gevoel eigenlijk?
• Waar in je lichaam zit het? Heeft het een temperatuur? Beweegt het?
• Wanneer in je leven herken je dit gevoel nog meer? Zie je een patroon?
• Wat heb jij nodig om dit angstgevoel te kunnen accepteren?
• Kun je het gevoel al wat zachter maken (of een andere temperatuur geven), waardoor het angstgevoel vermindert? Welke hulpbron heb jij daarvoor nodig?

Wanneer jij hier aandacht aan hebt gegeven, ben je klaar voor stap 2.

Stap 2: Voel je een irrationeel angstgevoel? Kijk eens naar je kindertijd.

Vaak komt (irrationele) angst uit je kindertijd – een herinnering of een situatie waarin jij je niet helemaal veilig voelde. Dat gevoel neem je mee als volwassene. De volgende visualisatie helpt hierbij:

1. Sluit je ogen. Adem diep in en uit en laat je lichaam tot rust komen. Je mag ontspannen.
2. Maak contact met jouw angstgevoel. Waar voel je dat gevoel in je lichaam? Hoe groot is het? Beweegt het? Heb je er een beeld bij? Of hoor je daar iets bij?
3. Vraag jezelf dan de volgende vraag: ‘Wanneer is de eerste keer dat je dit gevoel hebt ervaren?
   • Hoe oud was je?
   • Wat voor beeld zie je daarbij?
   • Komt er een herinnering op?
   • Besef je dat dit vroeger was. Je bent geen kind meer dat afhankelijk is van opvoeders. Op dit moment ben jij een krachtige, zelfstandige, volwassen vrouw of man, die deze situatie – indien hij nog een keer zou gebeuren – aankan.
4. Stuur deze herinnering onvoorwaardelijke liefde toe. Doe dat op jouw eigen manier. Welke hulpbron kun je gebruiken? Hoe ziet dat er voor jou uit? Wat hoor je en wat voel je nu de situatie onvoorwaardelijke liefde bevat? Misschien zie je jezelf als kind en geef je hem of haar een dikke knuffel. Of wil je het beeld dat je ziet wat kleiner maken in je hoofd, of maak je het zwart-wit en grauw (in plaats van kleur en helder). Misschien kun je een krachtige hulpbron (een persoon, een voorwerp of een liefdevol idee) gebruiken om de situatie meer liefde te sturen en te transformeren.

Stap 3: Herkader je eigen angst.

Gevoelens die jij voelde in je kindertijd waren helemaal terecht. Een kind doet wat het kan, met de kennis die het op dat moment bezit. Vaak waren situaties niet jouw schuld en had je weinig invloed op wat er gaande was.

Herkader je angst. Want vaak is dit een leugen waar we ons aan vasthouden – iets dat weinig waarheid bevat. Herkaderen, het omzetten van je gedachten in positieve en helpende gedachten, kan je daarbij helpen.

De volgende vragen helpen daarbij:

• Wat is het ergste dat er kan gebeuren? Is dat echt zo erg?
• Wat heb ik geleerd van de situatie? Kan ik de situatie nu op positieve wijze herinneren?
• Welke hulpbronnen heb ik op dit moment – als volwassene in plaats van kind-zijnde – om de situatie te accepteren, transformeren of verbeteren?
• Hoe wil ik het wél? Visualiseer jouw gewenste situatie. Zie, hoor en voel hoe jij de situatie nu anders ervaart. Zie hoe jij je anders gedraagt en wat je tegen jezelf (en anderen) zegt in deze nieuwe, meer gewenste situatie.
• Welke stappen kan ik nu zetten om de gewenste situatie te creëren? Wellicht kun je vandaag al een kleine stap zetten.

Je eigen angst omarmen is een prachtig proces, waaruit je veel vrijheid kunt halen. Lukt het jou om je eigen angst los te laten? Dan ervaar je meer keuzevrijheid in je leven. Het leven wordt een stukje makkelijker – je kiest immers dan vaker voor wat je wél wilt.

Wil jij werken met je angsten en jezelf mentale en emotionele vrijheid geven? Bij onze NLP practitioner ga je daarmee aan de slag en creëer jij de potentie om jezelf te bevrijden van je blokkades. Meer informatie over de training en data? Klik dan hier voor meer info over de NLP Practitioner.