Weerstand in jezelf, hoe ga je hiermee om?

Iedereen ervaart wel eens weerstand, dit kan zijn vanuit jezelf of de ander. Weerstand vanuit jezelf kan bijvoorbeeld tegen cliënten zijn, of omdat je betrokken raakt bij een reorganisatie binnen je bedrijf wat je niet ziet zitten. Weerstand kan ontstaan bij elke vorm van verandering in je leven. Denk aan een verhuizing, wisselen van baan, je partner, je kinderen, de wereld om je heen. Hoe kan je goed omgaan met deze weerstand? De kunst is om bij jezelf na te gaan waar je bezwaar precies ligt.

Mensen houden over het algemeen niet van verandering, echter is het enige op de wereld dat nooit verandert het feit dat alles continu verandert. Toch hebben de meeste mensen een enorme weerstand tegen verandering, ze vinden verandering namelijk eng. Je weet namelijk wat je hebt, de huidige situatie is vertrouwd, verandering zorgt voor onzekerheid en dit zoeken mensen liever niet op. Hierom verzetten mensen zich, bewust of onbewust, tegen verandering. Weerstand tegen verandering kost veel tijd en is een enorme verspilling van energie, want verandering is onontkoombaar. Wie wil groeien kan niet om verandering heen, maar ook als je niet wil groeien heb je met verandering te maken. Wie niet groeit is namelijk aan het aftakelen, dat is nu eenmaal een natuurwet. Ook aftakelen is verandering.

Weerstand is NEE zeggen tegen jezelf. De vraag is dus eigenlijk niet of je wel of geen verandering wilt, maar of je wilt groeien of aftakelen. In beide gevallen verander je, elke minuut, elke seconde. De keuze is aan jou!

Onbewuste weerstand

Aan de ene kant is er dus de natuurwet die zegt dat alles verandert, aan de andere kant zit het in de aard van de mens om weerstand tegen verandering te hebben. Vaak is deze weerstand onbewust.

Denk maar eens aan emoties. Ook emoties zijn veranderingen die te pas en te onpas optreden en dat kleine beetje ‘rust’ en ‘ruimte’ dat we hebben verstoren. Er is niets waar we zo weinig controle over hebben als onze emoties. Hierdoor roepen onplezierige emoties bijna automatisch een standaard weerstandsreactie op. Hoe werkt dat precies?

Onze zintuigen registreren de verandering die de emotie teweeg brengt en niet de lichamelijke sensatie van de emotie. Het denken plakt vervolgens automatisch het etiket ‘akelig’ aan de onplezierige emotie en sleurt de energie die met de emotie gepaard gaat naar het hoofd om er daar verder op te kauwen. Dit proces gaat zo snel, dat we vaak niet eens doorhebben dat de verandering (de emotie) eerst in het lichaam optreedt. We bieden daardoor al weerstand voordat we het gevoel van de verandering (de emotie) goed en wel geregistreerd hebben.

Het gaat hierbij niet alleen om emoties die zorgen voor ‘grote gevoelens’ zoals angst, woede of verdriet. Het gaat in dit geval juist ook om de kleine gevoelens, zoals het smachten naar je eerste kop koffie van de dag om er vervolgens achter te komen dat je koffie op is. Of het geen zin hebben in een saai klusje wat je nog moet doen. Of het gevoel van irritatie dat een jengelend kind je bezorgt. Net zoals alle kleine steekjes van bijvoorbeeld schaamte, onzekerheid, ongeduld of vermoeidheid die de hele dag door je lijf gieren. Het gevoel kan nog zo klein zijn, we bieden er weerstand tegen. Dit doen we door de sensatie die we in ons lijf voelen te vertalen naar een verhaal in ons hoofd en ons er vervolgens druk over te maken. Dit is een (onbewuste) keuze die je maakt, maar dit hoef je helemaal niet te doen! Als de koffie waar je zoveel zin in had op blijkt te zijn kun je ook gewoon het gevoel dat het in je lijf oproept registreren en er verder niks mee doen. Echter is het vertalen van lichamelijke sensaties naar een verhaal in het hoofd bij de meeste mensen zo een automatisme, dat ze zich niet meer bewust zijn dat de ergernis die op dat moment ervaren wordt een lichamelijke oorsprong heeft. Ze schieten onmiddellijk in het verhaal in hun hoofd, in de interne dialoog.

Niet alleen onplezierige emoties roepen een weerstandsreactie op. Veel mensen bieden ook weerstand tegen positieve emoties. Er zijn veel mensen die niet goed kunnen genieten, blij zijn of liefde ontvangen. Dit komt door de overtuigingen die we hebben over onszelf. Als je over jezelf gelooft dat je niet deugt, niet goed genoeg bent, dan kun je jezelf niet toestaan om te voelen hoe het voelt dat mensen van je houden. Ook dit is een (onbewuste) keuze die je maakt en ook dit hoef je niet te doen! Door hier bewust van te worden kan je keuzevrijheid voor jezelf creëren om op een andere manier om te gaan met deze weerstandsreacties.

De vijf weerstandslagen

Elke verandering die zich voordoet, kan rekenen op weerstand in verschillende lagen. Managementfilosoof Eli Goldratt ontwikkelde het model van de vijf weerstandslagen. Of je nu kijkt naar organisaties of naar cliënten, naar onplezierige of positieve emoties, weerstand tegen verandering is universeel. Het is als een ui die je moet pellen voordat er uiteindelijk beweging in komt.

De 5 lagen

1. Er is geen probleem, ik heb geen probleem.Voorbeeld: Alcoholisten zitten vaak in deze laag. Ik drink veel, maar een probleem? Nee, niet echt. Het mag duidelijk zijn dat iemand in deze fase niet zal willen veranderen. 
2. Er is een probleem, maar er is geen oplossing.Voorbeeld: Komt veel voor in de psychische probleem sfeer. Ik weet dat ik een probleem heb, maar ga niet naar de dokter want die kan er toch niets aan doen. Ik ga ook niet naar een psychiater, want ik geloof niet in die onzin. 
3. Er is een probleem, er is een oplossing, maar die werkt bij mij niet.Voorbeeld: Mensen die verslaafd zijn aan tabak of slaapmiddelen. Ik geloof wel dat de oplossing bij anderen helpt, maar ik ben anders, bij mij gaat dat niet werken. 
4. Er is een probleem, er is een oplossing, het zal best werken, maar in dit geval zijn er te veel obstakels waardoor het toch niet zal lukken.De ‘ja, maar’ fase.
   
   De ‘ja, maar’ fase. Er zijn te veel praktische bezwaren of obstakels die mij tegenhouden. 
5. Er is een probleem, er is een oplossing, het kan zeker lukken… maar ik kom niet in actie. (het is niet het juiste tijdstip, ik kan beter even wachten, ik heb het nu te druk etc.)

Weten wat het probleem is en wat er gedaan moet worden, ook weten dat er een passende oplossing is die zal werken, maar simpelweg niet in actie komen. Ik voel dat ik nog even moet wachten, dat nu niet het juiste tijdstip is.

De ideale laag

Deze vijf weerstandslagen zullen nog niet voor de uiteindelijke beweging zorgen. Daarom wordt het idee van een zesde laag geïntroduceerd, waarbij uiteindelijk actie wordt ondernomen.

Er is een probleem, er is een oplossing, ik ga ermee aan de slag!

Door je bewust te worden van de verschillende lagen van weerstand en erachter te komen in welke weerstandslaag je zit kun je de ui verder gaan pellen en uiteindelijk bij de ideale laag komen. Hierdoor kom je in beweging en kan je ermee aan de slag!

Heb je zelf last van angst of weerstand op dit moment en wil je er vanaf af met behulp van NLP? Beluister dan deze visualisatie om van je angst en weerstand af te komen.

Wil je leren hoe je zelf mensen helpt en coached met weerstand en angst? Bekijk dan onze opleiding agenda.