Eén van de belangrijkste vaardigheden die je als (NLP) coach moet bezitten, is zintuiglijk, scherpzinnig waarnemen. In NLP wordt dit ook wel kalibreren genoemd. Je observeert heel secuur iemands lichaamstaal, waarbij je let op de kleine subtiele veranderingen bij de ander. Dit zonder te interpreteren wat de ander mogelijk denkt of vindt. In dit artikel lees je waarom deze vaardigheid zo belangrijk is, en hoe je leert kalibreren.

Kalibreren; bepalen van het uitgangspunt

Kalibreren is ook wel een ander woord voor ‘ijken’. Daaronder we verstaan we ‘het bepalen van het uitgangspunt’. Dit doe je door een set van fysiologische kenmerken met de interne stemming van die persoon te verbinden. Bijvoorbeeld door ernaar te vragen. Door vervolgens goed op te letten welke verschillen je ziet ten opzichte van ‘het uitgangspunt’, krijg je informatie over wat jouw communicatie doet met de ander.

De NLP grondleggers Bandler en Grinder ontdekten namelijk dat dit soort uiterst kleine veranderingen in iemand een betekenis hebben. Als je aan de buitenkant veranderingen bij de ander waarneemt, kun je er vanuit gaan dat er in iemands binnenwereld ook veranderingen plaatsvinden. Maar deze verschillen kun je alleen zien door zintuiglijk scherpzinnig waar te nemen; gedurende een langere tijd observeer je heel secuur de hele kleine veranderingen in de non-verbale communicatie.

Waarom is kalibreren zo belangrijk?

Kalibreren is een belangrijke vaardigheid binnen NLP. Het geeft inzicht in of jouw communicatie (het gewenste) effect heeft op de ander.

Kalibreren leer je al tijdens de NLP basis Practitioner; het is namelijk de basis van elke NLP interventie. Zonder een goede observatie kun je minder goed NLP toepassen. Een kwalitatief opgeleide NLP Practitioner moet het contrast waar kunnen nemen tussen een toestand vóór en de toestand na een NLP ‘ingreep’. Op deze manier kan hij vaststellen of er in de tussentijd iets veranderd is.

Door te leren om minimale veranderingen bij mensen te herkennen, krijg je waardevolle informatie over of jouw communicatie of interventie (het gewenste) effect heeft bij de ander. Naast de verbale communicatie en intonatie, geeft het lichaam namelijk belangrijke aanwijzingen over wat er in iemand omgaat. Sterker nog, circa 55% van onze communicatie wordt door lichaamstaal bepaald. Door goed te kalibreren kun je incongruentie herkennen tussen verbale en non-verbale communicatie bij je coachee. Bijvoorbeeld wanneer je coachee JA zegt, maar zijn hele lichaam NEE uitstraalt.

Kalibreren geeft je waardevolle informatie waar je als (NLP) coach verder mee kunt werken.

Hoe doe je dat dan, kalibreren?

Om mensen te kalibreren helpt het om in allereerst in een ‘coach staat’ te komen. Je hebt je beide benen op de grond, zit of staat ontspannen en hebt een perifere blik. Dit betekent dat je je focus richt op de ander, maar met behoud van contact met de omgeving. De ‘coach staat’ helpt je om beter te kunnen observeren wat er bij de ander gebeurt en om het ‘uitgangspunt’ te bepalen. Het ijkpunt waarbij je een set van fysiologische kenmerken verbindt met de interne stemming van die persoon.

Let naarmate het gesprek vordert vervolgens op de minimale veranderingen in lichaamstaal bij de ander. Bijvoorbeeld veranderingen in ademhaling, in iemands gelaatskleur, minimale spierspanning of bewegingen, trillingen van de oogleden, oogpatronen, de hoek van het hoofd. In hoeverre is het anders dan het ‘uitgangspunt?’ En wat zegt dat mogelijk over het effect van jouw communicatie? Een krachtige vraag die je kunt stellen als je een verandering waarneemt is bijvoorbeeld: “Wat gebeurt er nu met je?”. 

Waak voor ‘gedachtenlezen’

Kalibreren klinkt makkelijker dan het is. In de praktijk is het soms nog een uitdaging. De minimale veranderingen zijn namelijk niet altijd eenvoudig waar te nemen. Je moet jezelf er echt in trainen om goed te observeren en daarbij ook de kleine details waar te nemen.

Daarnaast zijn we ook snel geneigd om te gaan raden of invullen wat iemand mogelijk ervaart of denkt op het moment dat we een verandering zien. Een interpretatie, ofwel ‘gedachtenlezen’ is niet altijd juist. Als coach is het belangrijk om zo objectief mogelijk te blijven tijdens het kalibreren; je wilt de minimale non-verbale signalen observeren zonder te interpreteren. Doorvragen is daarom essentieel in coaching.

Wil jij ook leren kalibreren en andere belangrijke coachvaardigheden aanleren of verbeteren? Dan is de NLP Basis Practitioner wat voor jou. Download hier de gratis brochure voor meer informatie.