Heb je ooit het gevoel gehad dat mensen met opzet aan het dwarszitten zijn? Wat nou als ze daadwerkelijk hun best doen? De eerste stap naar een houding van vertrouwen is het stellen van gezonde grenzen. In dit artikel lees je hoe grenzen ervoor zorgen dat je een vrijer bestaan kunt opbouwen met vertrouwen als basis.

Het stellen van grenzen is geen belemmering voor vrijheid, maar juist een essentieel onderdeel van een vrij bestaan. Of zoals Brené Brown in haar Podcast Unlocking Us zegt: “The most compassionate and generous people are the most boundaried”. Daar willen wij meer van weten!

Grenzen stellen voor meer vrijheid

Ga maar eens na in welke situaties het voor jou nog niet zo makkelijk is om te geloven dat de ander goede bedoelingen heeft. Vaak is dat wanneer mensen jouw grenzen overschrijden: als ze misbruik van je maken of niet respecteren wat voor jou belangrijk is. We verliezen dan het vermogen en de daadkracht om te vertrouwen. In bijna alle gevallen is het minder helpend om de focus te leggen op andermans gedrag of hun (gebrek aan) acties. Ga in plaats daarvan bij jezelf te rade: waar en hoe kan ik mijn grenzen duidelijker formuleren, uitdragen en bewaken? Om binnen dit kader genoeg ruimte te voelen om anderen te zien en te begrijpen.

Op het moment dat jouw eigen grenzen wankel zijn, ontstaat er een grijs gebied tussen jou en de ander waarin ruimte ontstaat voor miscommunicatie, manipulatie en disconnectie.

Unlocking us

De vraag die Brené bespreekt is: “Wat delen mensen die consequent een aanname van vrijgevigheid ten opzichte van anderen uitdragen? Ze hebben een gedisciplineerde houding van het stellen, handhaven en respecteren van grenzen.” Hiervoor heeft Brené Brown haar partner gemodelleerd die op natuurlijke wijze over deze houding van vrijgevigheid beschikt. “Ik zal nooit weten of mensen hun best doen of niet, maar als ik ervan uitga dat ze dat wel doen, wordt mijn leven beter.”, aldus de partner Brené Brown. Wat doet hij waardoor ‘vertrouwen hebben in de ander’ hem zo makkelijk af gaat?

Uitgaan van het beste

Tijdens haar modellering ondervond ze dat de fundamentele overtuiging die ten grondslag ligt aan een aanname van positieve intentie is: ‘Dat mensen hun best doen’. Deze manier van denken komt sterk overeen met de houding van een NLP’er. Lees hieronder twee NLP basisovertuigingen die ervoor zorgen dat je sneller uitgaat van het beste:

Elk gedrag heeft een positieve intentie

Er is een verschil tussen het gedrag zelf en de achterliggende bedoeling (de intentie) daarvan. Het gedrag zelf kan destructief zijn, terwijl de intentie die aanleiding geeft tot dat gedrag positief is. Het wil zorg dragen voor een van de zes menselijke basisbehoeften van degene die het gedrag vertoont. Het is belangrijk om dit te kunnen scheiden. Het gaat erom dat je je blik op negatief gedrag kan herkaderen door bij de betreffende persoon waar te nemen wat zijn positieve intentie is. Op deze manier zou je bijvoorbeeld de betekenis kunnen veranderen van een probleem. Zo ontstaat er een andere stemming en is het prettiger om een oplossing te zoeken voor het probleem.

Respecteer het wereldmodel van een ander

Iedereen is anders omdat iedereen in een andere omgeving opgroeit, met andere ervaringen en met ander ‘startmateriaal’. Ter verklaring van deze verschillen zeggen we binnen NLP ook wel dat mensen een verschillend “wereldmodel” of “wereldbeeld” hebben. Het is belangrijk daar oog voor te hebben en respect voor elkaars wereldmodel te tonen, wil je goed en echt met een ander communiceren. Zolang je niet begrijpt hoe de ander de wereld ziet, kun je minder goed aansluiting vinden. De communicatie kan dan stroef verlopen.

5 tips voor grenzen stellen

“Boundaries are not easy but I think they’re the key to self-love and the key to treating others with loving kindness.”

Grenzen stellen is zeker het eenvoudigste advies. Het werkt, hoe dan ook. Desalniettemin zijn de acties die ervoor genomen (en gelaten) moeten worden niet altijd gemakkelijk. Door specifieke gedragsregels vast te leggen, weet je van jezelf en de ander wat er van elkaar verwacht wordt en wat gedrag is waar je op kan bouwen.

1. Onderzoek jullie manier van communiceren
   Zorg voor duidelijke en transparante communicatie over de vastgestelde grenzen. Onderzoek eerst wat jullie manier van communiceren is aan de hand van elkaars metaprofiel. De metaprofiel test is een manier om te meten hoe je denkt en hoe je situaties aanpakt. Je persoonlijke coping- en denkstijl wordt hiermee in kaart gebracht. Leg vervolgens uit waarom bepaalde grenzen belangrijk zijn en geef concrete voorbeelden. Dit zorgt voor begrip en acceptatie van elkaars grenzen.
2. Spreek ‘consistentie’ met elkaar af
   Het is belangrijk dat de grenzen die jullie met elkaar bespreken ook consistent worden gerespecteerd en gehandhaafd. Dit betekent dat deze leefregels niet alleen van toepassing zijn in specifieke situaties, maar altijd. Consistentie draagt bij aan het opbouwen van vertrouwen en het voorkomen van willekeur. Maak er bijvoorbeeld een ceremonie van of stel een liefdevol contract op waarin je respect naar elkaar uitspreekt.
3. Evalueer en pas aan waar nodig
   Grenzen zijn natuurlijk niet statisch, maar moeten regelmatig worden geëvalueerd en aangepast indien nodig. Door feedback te verzamelen en te luisteren naar de behoeften van je tegenspeler, kunnen grenzen effectiever worden gemaakt en beter worden afgestemd op de situatie.
4. Stel je waarden vast, dan kun je je grenzen beter aanvoelen
   Jouw kernwaarden werkt als een gids voor jouw leven: het helpt je authentieke keuzes te maken. De reden dat we ze kernwaarden noemen in plaats van simpelweg ‘waarden’, is omdat ze de kern zijn van je identiteit. Als je omgeving niet aansluit bij je kernwaarden, zou dat kunnen resulteren in stress of een ontevreden staat van zijn. Leven volgens je kernwaarden betekent in een notendop: gelukkig zijn. En dan worden jouw grenzen vanzelf voelbaar.
5. Pak je verantwoordelijkheid
   Het is belangrijk dat zowel jij als de ander verantwoordelijkheid neemt voor het gedrag binnen de gestelde grenzen. Dit betekent dat jullie de gevolgen van de acties erkennen en hierop reflecteren. Het nemen van verantwoordelijkheid draagt bij aan het versterken van het vertrouwen tussen mensen. “Take responsibility for everything you have created ánd you don’t want to be created in this reality.”, zegt Shrine ook wel. Pas als je zegt wat je doet, en doet wat je zegt (= integriteit) dan zullen er dingen in je leven positief gaan veranderen.

Het idee van beperkingen kan in eerste instantie tegenstrijdig lijken aan het concept van vrijheid, maar juist door het instellen van grenzen creëren we een structuur waarbinnen individuen optimaal kunnen functioneren. Door grenzen te stellen faciliteren we vertrouwen, wat essentieel is voor een gezonde relatie en samenleving. In de Basis Practitioner ga je hiermee aan de slag. Download de brochure.