Omgaan met jaloezie, hoe doe je dat? We hebben allemaal weleens met jaloezie te maken (gehad). Je collega krijgt de promotie die jij graag had gewild. Je ex krijgt een nieuwe relatie. Of je partner krijgt veel aandacht van zijn of haar nieuwe collega. Een beetje jaloezie is helemaal niet zo erg. Maar wat als het je zo overspoelt dat het je gemoedstoestand en relatie met anderen negatief beïnvloedt? In dit artikel delen we 10 tips om direct beter om te gaan met jaloezie, zodat het je niet meer belemmert in het dagelijks leven.

1. De cirkel van invloed en je eigen verantwoordelijkheid

Een valkuil wat jaloezie betreft is dat we vaak als aanklager met het vingertje naar de ander wijzen en vinden dat de ander (iets) moet veranderen. Het lastige daarvan is dat je dan iets wilt wat buiten je cirkel van invloed ligt. Een ander proberen te veranderen, werkt zelden. Je hebt geen invloed op hoe andere mensen zich gedragen, enkel hoe jij ermee omgaat en wat jij ermee doet. Kijk daarom wat je wel kunt doen wat binnen je cirkel van invloed ligt. Als jij jaloezie ervaart, stap dan uit de slachtofferrol en neem zelf de verantwoordelijkheid om er constructief mee om te gaan. De volgende punten helpen je daarbij.

2. Ruimte voor de jaloezie

Emoties zoals jaloezie wegdrukken heeft zelden zin. Ze zijn er niet voor niets. Hoe harder jij je best doet het weg te duwen, hoe meer energie het je kost. Bovendien kan het zijn dat je dat op een gegeven moment niet meer volhoudt en ineens woest uithaalt naar de ander. Het werkt beter om even bewust stil te staan bij je gevoel, door er met je aandacht heen te gaan. Waar voel je de jaloezie? En heeft dat gevoel een kleur? Beweegt het of staat het stil? Is het gevoel groot of klein en heeft het een vorm? En als het een symbool zou zijn, wat voor symbool zou het dan zijn en wat zou het tegen je willen zeggen? Door op deze manier bewust met je aandacht naar je emotie te gaan, krijgt het ruimte. Het kan dan ook weer wegebben als het door jou gezien en ervaren is.

3. Wat is de positieve intentie van de jaloezie?

Elk gedrag heeft een onderliggende positieve intentie. Zo ook jaloers gedrag. Dat betekent dat het gedrag zelf destructief kan zijn, terwijl de intentie die aanleiding geeft tot dat gedrag positief is. Het wil zorg dragen voor één van de zes menselijke basisbehoeften. Bijvoorbeeld veiligheid, liefde of erkenning.

Om beter om te gaan met jaloezie is het belangrijk om je intentie te scheiden van je jaloerse gedrag. Wat is de positieve intentie (de behoefte) die achter jouw jaloezie ligt? Misschien vertelt jouw jaloezie je wel dat je bang bent de ander kwijt te raken, waardoor de basisbehoefte liefde en veiligheid in het geding komen. Jaloezie probeert je hiervoor op een niet zo constructieve manier te beschermen. Als je helder hebt wat de onderliggende intentie is, kun je andere, meer helpende manieren zoeken om deze basisbehoeften te vervullen.

Door naar de intentie en achterliggende behoefte van de jaloezie te kijken, kun je de betekenis van jaloezie veranderen.

4. Stel jezelf de juiste vragen 

Ga verder op onderzoek uit door jezelf de vraag te stellen: “Wat maakt dat ik nu zo jaloers ben?” Het gevoel en het jaloerse stemmetje is er vaak niet voor niets; het wilt gehoord worden en je iets vertellen over jezelf. Jaloezie gaat niet altijd over de ander, maar vaker over jou. Misschien ben je jaloers omdat je niet tevreden bent over je eigen baan. Of zit je zelf niet lekker in je vel, waardoor je jaloers wordt als je beste vriend of vriendin er stralend uit ziet. Schrijf je gedachten uit en blijf doorvragen, zodat je bij de kern van je jaloezie komt. Als je de kern helder hebt, is dat waarmee je aan de slag kunt gaan. Je zult zien dat de jaloezie geleidelijk aan zal verminderen en het een behulpzame spiegel kan zijn.

5. Welk verhaaltje vertel jij tegen jezelf?

Binnen NLP is 1 van de 10 basis vooronderstellingen: ‘De kaart is niet het gebied’. Daarmee wordt bedoeld dat onze gedachten over een situatie niet per definitie nauwkeurig of correct zijn. Dat betekent ook dat het veelal niet de situatie zelf is die hevige jaloezie opwekt. Het zijn vaker de gedachten die je over een bepaalde gebeurtenis of situatie hebt. Vraag jezelf daarom altijd eerst af wat je aan jezelf presenteert als je jaloezie ervaart. Welk verhaaltje vertel je jezelf? Is dit gebaseerd op feiten, of op aannames? Als het laatste het geval is, dan kun je wat aan de jaloezie doen door je interne representaties te veranderen. Hoe je dat doet lees je hier.

6. Wees je bewust van selectieve waarneming

Op het moment dat je jaloezie ervaart is de kans groot dat je negatief aan het ‘filteren’ bent. Als je filtert, kijk je maar naar een klein deel van een hele situatie (selectieve waarneming). Je ziet alleen nog maar bewijzen die de jaloezie bevestigen. Hoe zou het voor je zijn om dit eens om te draaien? Als je beter wilt omgaan met jaloezie, helpt het om je blik te verruimen. Dit doe je door je aandacht bewust te richten op bewijzen die de andere kant laten zien. En die daarmee een grotere weergave van de werkelijkheid mogelijk maken. Je gaat eenzelfde situatie vanuit een ander perspectief zien, waardoor jaloezie direct kan verminderen.

7. Projectie en omgaan met jaloezie

Op het moment dat je (hevige) jaloezie ervaart, is de kans groot dat je aan het projecteren bent. Daarbij projecteer je wat er in jou leeft op de buitenwereld. Stel dat jij jezelf niet de moeite waard vindt, dan ga je er al snel vanuit dat je partner dat ook niet vindt en dus wel vreemd zal gaan. Wil je beter omgaan met jaloezie in bijvoorbeeld een relatie? Kijk dan altijd eerst goed naar welke emoties of dingen van jezelf jij op de ander projecteert. Op het moment dat je je bewust bent van je projecties, hoef je je er niet meer door te laten leiden. Je kunt dan kiezen om aan je eigen pijnpunten te werken, en ze eventueel met de ander open te bespreken.

8. Werk aan je zelfvertrouwen en/of zelfbeeld

Jaloezie voedt zich met jouw eigen onzekerheid of negatieve zelfbeeld. Als je niet positief denkt over jezelf of niet in jezelf vertrouwt, ervaar je dat anderen beter, mooier, slimmer, zekerder zijn dan jij. Dit kan dan het gevoel van angst, en daarmee jaloezie oproepen. Echter, het gras is niet groener aan de overkant, het gras is groener daar waar jij het water geeft. Door te werken aan je eigen onzekerheid of negatieve zelfbeeld, zul je automatisch ook beter omgaan met jaloezie en onzekerheid. In dit artikel lees je hoe je dat doet.

9. Overwin dat geniepige stemmetje

Herken je het geniepige stemmetje dat dingen tegen je zegt die je jaloers maken? En dat zo graag vasthoudt aan oude overtuigingen die je niet meer dienen? Dan hebben we goed nieuws; je kunt dat stemmetje namelijk minder macht geven. Dit doe je heel simpel door de negatieve gedachten te herhalen met een gekke stem. Bijvoorbeeld als Micky Mouse of Calimero. Of door de boodschap op een verleidelijke toon tegen jezelf te zeggen. Doordat het zo gek klinkt, komt de negatieve gedachte ineens een stuk minder geloofwaardig over, en kun je makkelijker de jaloezie relativeren.

10. Oefenen met de submodaliteiten 

Blijf je ondanks de bovenstaande tips toch in het gevoel van jaloezie hangen? Ga dan aan de slag met het veranderen van de submodaliteiten; een veel voorkomende techniek binnen NLP. Is het gevoel bijvoorbeeld heel groot, heftig bewegend in je maagstreek aanwezig in een rode kleur? Maak dat gevoel dan eens heel klein, zet het in zwart wit of een andere kleur, zet het gevoel in je beleving stil en verplaats het naar een andere plek in je lichaam. Je zult ervaren dat het gevoel hierdoor kan transformeren en een minder heftige invloed op je heeft.

Wil jij meer grip krijgen op je emoties? Of leren werken met de submodaliteiten? In de NLP Basis Practitioner leer je hier meer over. Download hier de gratis brochure.