Heb jij ook wel eens het gevoel dat iemand niet recht voor z’n raap zegt wat hij of zij vindt, maar dat op een passieve, indirecte manier laat merken? Komt die persoon constant te laat, maakt hij sarcastische opmerkingen of zegt hij ‘ja’ maar doet hij ‘nee’? Dan heb je misschien te maken met passief agressief gedrag.

Deze manier van communiceren wil je opmerken en herkennen, zowel bij jezelf als bij anderen, want het leidt bijna altijd tot slechte resultaten op de lange termijn. Je wilt daarom grenzen stellen voor passief agressief gedrag, want alleen zo kunnen je relaties soepel verlopen en ontstaat er heldere, liefdevolle communicatie.

In dit artikel gaan we dieper in op die passieve agressie. Wat is passief agressief gedrag? Hoe herken je passieve agressie? En hoe ga je ermee om? Lees snel mee!

Wat is passief agressief gedrag? 

Passieve agressie is eigenlijk een ‘vermomde vijandigheid’: iemand gedraagt zich passief agressief, indien hij of zij het niet eens is met wat je zegt, doet of vindt en daarbij niet in staat is om de emoties op een heldere manier te uiten. Passieve agressie is geen fijne manier van communiceren; mensen kunnen erdoor gekwetst worden.

Angst speelt vaak een grote rol bij mensen die passief agressief reageren. Vaak zijn ze bang om hun werkelijke reacties (zoals teleurstelling, verdriet, boosheid) te uiten en verantwoordelijkheid te nemen voor de eventuele consequenties. Conflict wordt liever vermeden. Passieve agressie is eigenlijk een onkunde om de werkelijke emoties te uiten en communiceren op functionele, effectieve wijze.

De emoties moeten toch hun uitweg vinden, en aangezien ze niet direct worden aangekaart, worden de emoties op een indirecte manier geuit. De persoon die zich passief agressief gedraagt, wilt simpelweg gehoord worden.

Voorbeelden van passieve agressie:

• Sarcasme (door sarcastische uitspraken lijken wij onschuldig en niet toerekeningsvatbaar, aangezien het slechts ‘een grapje’ was).
• Roddelen (we vermijden dan de verantwoordelijkheid om een werkelijk gesprek met de persoon in kwestie te voeren en onze frustraties te uiten)
• Overmatig kritiek leveren en/of geen complimenten geven.
• Mensen bewust buitensluiten of negeren.
• Niet doen wat iemand gevraagd heeft
• Intimiteit uit de weg gaan.
• De schuld afschuiven op een ander, terwijl de fout bij jou lag.
• Zwijgen of niet reageren, juist als iemand dat wel van je verwacht
• Sabotage, iets met opzet verstoren of belemmeren
• Ja zeggen, maar nee doen.

Hoe ga je om met passieve agressie? 

Eerst zullen we je tips geven om om te gaan met personen in jouw omgeving die zich passief agressief gedragen, en hoe je daar het beste mee omgaat. Daarna geven we je tips om zelf minder passief agressief te reageren.

Hoe ga je om met passief agressief gedrag in jouw omgeving?

• Communiceer en bewaak je eigen grenzen.
  Het kan helpen om iemand te confronteren met zijn of haar inconsistente gedrag. Als je merkt dat iemand je constant op passief agressieve wijze benadert, bewaak dan je grenzen op een respectvolle manier. Spreek je eigen gevoel uit en blijf bij de feiten. Benoem de inconsistenties in het gedrag en vertel welke opmerkingen of gedragingen voor jou niet effectief of respectvol zijn.
• Probeer zacht te kijken naar de persoon in kwestie.
  Passief agressief gedrag wordt altijd veroorzaakt door een dieperliggende oorzaak en een onkunde om hun emoties niet op een effectieve manier te kunnen communiceren. Het gedrag is slechts een symptoom. Misschien hebben ze dat nooit geleerd of gedurfd. Ieder mens, en al helemaal een mens in nood, verdient aandacht en hulp. Blijf dus openstaan voor de persoon achter het masker.

Zelfreflectie: je eigen behoeften helder en duidelijk (durven) uiten

Iedereen gedraagt zich wel eens passief agressief. Herken je het bij jezelf? Deze tips helpen je.

• Reflecteer over de situatie. Wat gebeurt er nou eigenlijk echt in deze situatie? Zijn het werkelijk alleen die werkopdrachten die maar niet willen lukken? Of is er meer aan de hand? Waar ben je werkelijk verdrietig of boos over? Probeer tot de kern van het probleem te komen.

• Het is niet erg om boos te zijn. Sta stil bij je lichaam en wat je voelt. Boosheid is een teken dat iets over je grenzen is heengegaan. Ga eens terug naar het moment waarop de boosheid ontstond? Wat vertellen je emoties je? Welke externe of interne grenzen waren er overschreden? (Interne grenzen zijn grenzen die jij zelf – intern – overschrijdt, je kwam bijvoorbeeld niet op voor jezelf in een situatie dat je dat wel wenste)

• Ga het conflict (en je angst hiervoor) aan. Door het conflict aan te gaan, wordt namelijk ook duidelijk wat het probleem echt is. Er ontstaat een gesprek. Probeer open te staan voor de visie van de ander. En spreek uit wat je dwarszit op respectvolle wijze. Door het conflict aan te gaan, ontstaat ook de mogelijkheid voor het oplossen van het probleem of de irritatie.

• Luister naar je eigen wensen. Het is nu tijd voor jou. Pas als je gehoor geeft aan je eigen wensen, kan passief agressief gedrag verdwijnen. Je hoeft het dan namelijk niet meer in te zetten om gehoord te worden.

• En leer op heldere wijze je wensen te communiceren. Daar kan NLP bij helpen.

Vind jij het ook lastig om je grenzen aan te geven of bepaalde gevoelens helder te communiceren? In de NLP practitioner leer je om communicatie-wonder te worden, waardoor eventuele problemen in relaties verdwijnen. Meer weten? Klik hier voor de brochure.