Communicatie is de levensader van relaties. Net zoals het ritmisch pompen van het hart voor een gelijkmatige stroom van bloed, wordt ook een gezonde communicatiestroom tussen mensen gevormd door een evenwichtige uitwisseling van informatie en gevoelens. Of het nu gaat om gesprekken met een dominante partner, een onwillige collega, of een vriend die een ‘one-man-show’ opvoert en maar niet lijkt te luisteren: eenrichtingsverkeer kan frustrerend en ontmoedigend zijn. Gelukkig zijn er manieren om dit te voorkomen en compassievoller te communiceren.

Compassievol communiceren: hoe moet dat?

De kunst van communicatie is om te zorgen voor ‘een gelijke bloedtoevoer en -afvoer’, waarbij beide partijen de mogelijkheid hebben om te zenden en te ontvangen.

Eenrichtingsverkeer of ‘een gebrek aan rapport’ kan een verbinding verstoren. Het zou veel behulpzamer zijn als beide partijen evenveel richting en ruimte voelen, net zoals in een goed geregeld verkeer op straat, waar regels zijn vastgesteld om het verkeer soepel te laten verlopen. Denk aan het verkeersbord met rode en zwarte pijltjes dat ervoor zorgt dat deelnemers geduldig wachten op hun beurt. In het verkeer hoor je samen te werken: het vraagt om anticiperen en met een beetje geluk krijg je een glimlach bij passeren.

Verkeersregels in de omgang

In de omgang tussen mensen noemen we deze regels normen. Net zoals in het verkeer vraagt effectieve communicatie om wederzijds respect, anticipatie en het naleven van normen en regels. Hoewel deze normen in communicatie minder duidelijk ‘langs de weg’ staan, zijn ze essentieel voor het bevorderen van begrip, samenwerking en het voorkomen van misverstanden.

Heb jij ook weleens gedrag in conversaties dat je vertoont waar je niet zo blij mee bent? Petra legt in deze video uit hoe je met de NLP techniek “de Swish” deze verandering in gang kan zetten.

Een casus op de werkvloer

Deelnemer Lisa, een jonge professional die bij ons de NLP Basis Practitioner opleiding volgt, worstelt op haar werk met een collega die in haar perceptie eigen ideeën doordrukt zonder rekening te houden met anderen. Bij vergaderingen lijkt het alsof Lisa’s stem niet wordt gehoord, haar suggesties terzijde worden geschoven en haar bijdragen worden genegeerd. Dit creëert een sfeer van eenrichtingsverkeer waarin Lisa zich steeds meer geïsoleerd voelt en haar zelfvertrouwen begint te dalen.

Aanpak met NLP

Na een aantal dagen NLP besloot Lisa haar aanpak te veranderen. In plaats van zich terug te trekken of passief te blijven, koos ze ervoor om compassievol te communiceren. Ze benaderde haar collega buiten de vergaderingen om, in een ontspannen setting. Ze begon het gesprek door interesse te tonen in de ideeën van haar collega en erkende de waarde die haar collega toevoegde aan het team. Hiermee creëerde ze rapport. Vervolgens deelde Lisa rustig haar eigen perspectief en benadrukte ze het algemene belang en haar persoonlijke waarden van samenwerking en open communicatie. Met een verrassend positieve uitkomst – vanaf dat moment begonnen ze effectiever samen te werken, met respect voor elkaars input en ideeën.

Communicatie is respons

Communicatie krijgt betekenis door de respons van de ander. Het effect, de respons van de communicatie bepaalt of het goede communicatie is. Deze NLP basisveronderstelling gaat ervan uit dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen communicatie en tevens voor de respons. Het is dus aan de zender om zijn boodschap zodanig inhoud en vorm te geven, dat hij de gewenste respons bereikt. Daarbij is het belangrijk om de communicatie af te stemmen op de ontvanger in diens context.

5 tips in gesprekken

Met deze speelse gesprekstechnieken kun je de dynamiek van het gesprek verschuiven, de energie bewust sturen en op deze manier zorgen dat beide stemmen gehoord worden. Hierbij gaat het om de bewuste keuze die je maakt om je eventuele frustratie of geraakte deel in jou om te zetten in een helpende strategie.

De “Ja, en…” tactiek

Gebruik de kracht van bevestiging om rapport te houden terwijl je ook ruimte creëert voor je eigen inbreng. Bijvoorbeeld: “Ja, dat is een interessant punt, en laten we eens kijken hoe dat zich verhoudt tot…” Dit geeft je de kans om jouw perspectief toe te voegen terwijl je respectvol blijft.

De ruimtevullende stilte

Soms is het krachtiger om niets te zeggen en de stilte zijn werk te laten doen. Gebruik een goed getimede pauze om de ander de kans te geven zijn monoloog te beëindigen en om vervolgens jouw bijdrage te leveren. Een stilte kan wonderen doen!

De vriendelijke confrontatie

Soms mag je vriendelijk maar duidelijk en begrenzend zijn over je behoefte aan ruimte. Gebruik een vleugje humor en zeg iets als: “Je bent zo gepassioneerd, het is inspirerend! Maar ik zou ook graag mijn gedachten delen als dat oké is.” Soms is een tactvolle onderbreking nodig om duidelijk de controle terug te nemen over het gesprek. Sorry om je te onderbreken, maar ik wat vind je dan van het volgende?

De lichtvoetige afleiding

Verander subtiel het onderwerp door een grappige opmerking te maken of een lichtvoetige vraag te stellen die hen uitnodigt om ook naar jou te luisteren. Bijvoorbeeld: “Haha, jouw verhalen zijn zo vermakelijk! Maar hé, heb je de hapjes al geprobeerd?” Je gaat als het ware op zoek naar het creëren van een andere uitkomst waar je de focus op kunt leggen, die relevanter is voor het gesprek. Deze techniek heeft ook effect als iemand te veel in doemscenario’s blijft rondcirkelen en je de ander zo helpt om uit zijn rode wolf (niet-helpende gedachten) te blijven.

Keer je trigger om en reageer met liefde

Misschien signaleer je een trigger bij jezelf, als je gesprekspartner te lang aan het woord is of iets zegt wat je niet fijn vindt. Dit biedt een mooie kans om te oefenen om dit gevoel om te keren naar opbouwende kritiek. Zo kun je jezelf uitspreken zonder dat de ander zich aangevallen voelt. Dus: “Bedankt dat je dit alles met me deelt, het doet in zekere zin iets met me, namelijk dat…”

Tips voor compassievolle communicatie

1. Luister actief

Echte communicatie begint met luisteren. Neem de tijd om echt te horen wat de ander te zeggen heeft, zonder onderbrekingen of afleidingen. Toon oprechte interesse in hun perspectief en gevoelens.

2. Wees empathisch

Probeer de wereld te zien vanuit het perspectief van de ander. Stel jezelf in hun schoenen en probeer hun emoties en ervaringen te begrijpen. Empathie creëert een gevoel van verbondenheid en begrip.

3. Spreek vanuit het hart

Communiceer op een eerlijke en respectvolle manier, zonder oordeel of veroordeling. Laat je emoties zien, maar blijf kalm en bedachtzaam. Openheid en kwetsbaarheid bevorderen een diepere verbinding.

4. Stel vragen

Moedig een open dialoog aan door vragen te stellen en interesse te tonen in de gedachten en gevoelens van de ander. Dit toont respect en geeft de ander de ruimte om zich uit te drukken.

5. Werk aan wederzijds begrip

Streef naar een gemeenschappelijk begrip en zoek naar oplossingen die tegemoetkomen aan de behoeften van alle betrokkenen. Door samen te werken aan een gezamenlijk doel, creëer je een sfeer van samenwerking en wederzijds respect.

Of het nu gaat om persoonlijke relaties, werkgerelateerde situaties, of andere sociale interacties – compassievol communiceren opent de deur naar diepgaand begrip, respect en samenwerking. In de NLP Basis en Master Practitioner opleidingen duik je hier volop in. Download de brochure.